Özet:

Bu araştırmada bazı Avrupa ülkelerinde ve Türkiye Cumhuriyeti’nde özel eğitim ve rehabilitasyon alanındaki yüksek öğretim sistemlerinin analizi ve kazandıkları yeterlilikleri belirlenmiştir. Özel eğitimcilerin ve rehabilitasyon görevlilerinin yetkinlikleriyle ilgili olumlu uygulama yöntemlerini elde etmek için Hollanda, Avusturya, İtalya, Almanya, Finlandiya, Rusya, Litvanya ve İspanya'daki yüksek eğitim sistemlerinde gelecekteki özel eğitimcilerin ve rehabilitasyon görevlilerinin eğitimlerinin ve yeterliliklerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Mevcut tüm belgeler analiz edilmiş ve veriler çapraz referanslanmıştır. Sonuçlar, özel eğitimcilerin ve rehabilitasyon görevlilerinin eğitiminin her ülkede farklılık gösterdiğini ve her toplumun geleneğine, tarihine ve normlarına bağlamsallaştırıldığını veya uyarlandığını göstermektedir. Genel olarak çoğu Avrupa ülkesinde, özel eğitim yeterliliklerini kazanmak için devlet okullarından sınıf öğretmenlerinin uzmanlaştırılması eğilimi hakimdir, ancak özel eğitimcilerin ve rehabilitasyon uzmanlarının eğitiminde aynı yaklaşıma sahip yüksek öğretim sistemleri (İspanya ve Rusya gibi ülkelerde) hala mevcuttur. Çoğunlukla tüm ülkeler, özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin eğitim gördüğü normal okulların hizmet sağlayıcıları gibi hizmet veren kaynak merkezleri geliştirmiştir. Kaynak merkezleri ağının geliştirilmesi, sınıf öğretmenlerin yeterliliklerinin artırılması, özel eğitimcilerin ve rehabilitasyon görevlilerinin kaynaştırma eğitimi koşullarında çalışabilmeleri için yeterliliklerinin artırılması, lisansüstü çalışmaların ardından uzmanlaşmaları önerilmiştir. En önemli öneri olarak, mezun olan özel eğitimciler ve rehabilitasyon uzmanları, önleme, tespit, teşhis, habilitasyon ve rehabilitasyon, eğitim, özel eğitim ihtiyacı olan kişilerin mesleki yönelimi alanlarında bağımsız çalışma için eğitilmelidir.

Anahtar Kelimeler: