Abstract:

Eleştiri kuramları, edebî eseri farklı yönlerden inceleme ve eser üzerinde değişik bakış açıları geliştirme imkânı sağlar. Psikoloji biliminin dünya üzerindeki hızlı gelişimiyle edebiyatta da psikanalitik kuram kendini gösterir. Psikanaliz, edebiyat ortamında – yaratıcı, ürün, okur – üç farklı odaklı bir eleştiri kuramı olarak belirir. Bu çalışmada, yapıtlarında bireyin psikolojisini büyük bir ustalıkla işleyen Erhan Bener’in 1983 yılında yayımlanan Ölü Bir Deniz isimli romanının, psikanalitik eleştiri aracılığıyla, metin merkezli tahlili amaçlanmaktadır. Yazıda edebiyat- psikoloji ilişkisi üzerinde durularak psikanaliz kuramının kısaca tarihçesi verilmiş, kuramın edebî metinlerin incelenmesinde ne gibi bir yere sahip olduğundan bahsedilmiştir. Eserdeki karakterlerin, psikanalitik kuram yoluyla, ruhsal yapılarının ortaya konması ve davranışlarının çözümlenmesi psikanalitik eleştirinin, eseri anlamlandırmada kullanılan yöntemidir.

Keywords: