Views
8
Downloands
3
Toplum hafızasında fıkraları ve nükteleriyle yer edinmiş olan mizah ustası Molla Nasreddin (Nasrettin Hoca), yaşadığı dönemde toplumu bilgilendirerek aydınlatmak, din istismarlığının önüne geçmek amacıyla insanları güldürürken düşündürmüş bir bilge, dünyaca ünlü efsanevi bir karakter olmuştur. Azerbaycan’da 1906-1931 yılları arasında bu halk bilgininin adıyla yayınlanan mizah dergisi “Molla Nasreddin” ise, yayımlandığı dönemde ve bölgede (Azerbaycan, Kafkasya ve İran) mizah sanatının ve mizah edebiyatının önemli bir parçası olan karikatür sanatının ortaya çıkmasında önemli rol oynamıştır. Toplumunda modernleşmenin öncüsü olan ve siyasi hicivleriyle bilinen Molla Nasreddin Dergisi, yayınladığı karikatürlerle toplumu bilinçlendirmeyi ve eğitmeyi amaçlamıştır. Bu çalışmada, siyasi ve toplumsal hicivleriyle yayınlandığı döneme damgasını vuran Molla Nasreddin Dergisi’nde yayınlanan karikatürlerin dönemin toplumunu eğitme sürecinde nasıl bir rol oynadığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, dergide yayınlanan eğitim ve modernleşme / aydınlanma temalı oniki (12) adet karikatür göstergebilimsel metod kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada Molla Nasreddin’in (Nasreddin Hoca) demokrasinin inşasında karikatürlerde nasıl ve ne şekilde yansıtıldığı ele alınmıştır. Karikatürlerde tarihsel ve kültürel / toplumsal kodlar, mitler ve simgeler kullanılmış, mesajlar toplumun kesimlerini ve şer odaklarını temsil eden metonimlerle biçimlendirilmiştir. Çalışma genel olarak değerlendirildiğinde, Çarlık Rusyası iktidarı ve emperyalizm tehdidi altındaki Azerbaycan’da (ve derginin yayımlandığı bölgede) gericilerin ve emperyalist ideolojinin etkisinin azaltılmasında Molla Nasreddin (Nasreddin Hoca) karikatürlerinin toplumu eğitme, modernleştirme, aydınlatma, ilerletme, demokratikleştirme ve çağdaşlaştırma amacında önemli bir rol üstlendiği söylenebilmektedir. Çalışmada elde edilen bulgular çerçevesinde, Molla Nasreddin Dergisi’nde yer alan karikatürlerde dil, din, İslam coğrafyası, özgürlük, köylü ve işçi hakları, kadının toplumdaki yeri ve eğitimdeki aksaklıkların tema olarak seçildiği; geleneklerin toplumu gericiliğe ittiği, din adamlarının çıkarları uğruna dini sömürdükleri, idarecilerin Azerbaycan Türkleri üzerinde hâkimiyet kurmak istediği ve emperyalist ideolojiye karşı savaşılması gerektiği mitlerinin inşa edildiği görülmüştür.
Molla Nasreddin (Nasrettin Hoca), a humorous master who has found himself in the memory of society with his jokes and notions, has been a world-famous legendary character, a wise man who has thought to make people laugh in order to inform the society, to prevent religious abuse. The magazine “Molla Nasreddin”, which was published in Azerbaijan between 1906 and 1931, played an important role in the appearance of the cartoon art, which was an important part of the art of humor and the literature of the region (Azerbaijan, Caucasus and Iran). The Molla Nasreddin magazine, which is the pioneer of modernization in society and is known for its political disadvantages, aims to awareness and education the society with its cartoons published. In this study, it was attempted to figure out how the cartoons published in the Molla Nasreddin magazine, which shoot the time mark in which they were published with their political and social insights, played a role in the process of educating the society of the time. For this purpose, the topic of education and modernization/illumination published in the magazine was analyzed using the indicative method of twelve (12) cartoons. The study discussed how and how Molla Nasreddin (Nasreddin Hoca) was reflected in cartoons in the construction of democracy. In cartoons, historical and cultural / social codes, myths and symbols were used, the messages were formed with methones representing the sections of society and the sher centers. When the study is evaluated in general, it can be said that in Azerbaijan (and in the area where the magazine is published) under the threat of Tsar Russian power and imperialism, the influence of the repressors and imperialist ideology is reduced, Molla Nasreddin (Nasreddin Hoca) cartoons play an important role in the purpose of education, modernization, enlightenment, advancement, democratization and modernization of society. In the framework of the findings obtained in the study, the cartoons in the Molla Nasreddin magazine found that the language, religion, Islamic geography, freedom, the rights of the peasant and the workers, the place of the woman in society and the disadvantages in education were chosen as the theme, the myths were built that the traditions brought the society to reverse, the religious men exploited religion for the interests, the governors wanted to dominate the Azerbaijani Turks, and the imperialist ideology should be fought.
Field : Hukuk; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
