Özet:

Bu çalışmada, lisansüstü öğrencilerinin bilimsel araştırma yeterliklerinin öğrenci ve akademisyen görüşlerine dayalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden bütüncül tek durum çalışması deseninde tasarlanmıştır. Araştırma, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Türkiye'de devlet üniversitelerinde görev yapan 11 akademisyen ve devlet üniversitelerinde lisansüstü eğitimine devam eden 20 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcıları belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmanın verilerinin analizinde temel amacı toplanan verileri açıklayabilecek kavramlara ve ilişkilere ulaşabilmek olan içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Yapılan analizi sonucunda elde edilen bulgulara göre araştırmaya katılan akademisyenlerin lisansüstü öğrencileri bilimsel araştırmalarda yetersiz buldukları sonucuna varılmıştır. Akademisyenler, bilimsel araştırma sürecinde yaşadıkları sorunların çözümü için uzman meslektaşlarına danıştıklarını veya öğrencilerini meslektaşlarına yönlendirdiklerini ifade etmişlerdir. Öğrencilerin özellikle doktora düzeyinde uygulamalı derslerin bilimsel araştırma yeterliklerine katkı sağlayacağını ve lisans düzeyinde aldıkları bilimsel araştırma teknikleri dersinin yeterliklerine beklenen katkıyı sağlamadığını düşündükleri belirlenmiştir. Lisansüstü öğrencilerinin kendilerini en çok literatür taraması ve sentezinde ve bilimsel araştırma süreçleri kapsamında problem durumunu belirlemede yetkin gördükleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrenciler kendilerini en çok yöntem, veri analizi ve bulgular, problem tanımlama ve literatür yazma konularında yetersiz hissettiklerini belirtmişlerdir. Sonuç olarak hem akademisyenlerin hem de lisansüstü öğrencilerin bilimsel araştırma yeterliklerini etkileyen birçok faktörün olduğu ve her iki katılımcı grubun da bu konuda birçok sorun yaşadığı ortaya çıkmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlarla ilgili olarak, bilimsel araştırma yeterliliklerinin kazanımına yönelik derslerin lisans düzeyinden başlayarak yoğun ve nitelikli bir şekilde programda yer almasının sağlanması yönünde önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: