Özet:

Amaç: Bu çalışmada; ısırgan otu tohumunun etanol ekstresinin sıçanlardaki karbon tetraklorür (CCl4) nedenli hepatotoksisite üzerine etkisi ve antioksidatif etkisinin olup olmadığı araştırıldı. Gereç ve Yöntem: Çalışmada Wistar albino türü dişi sıçanlar kullanıldı. Kontrol grubu, CCl4 grubu, ekstre grubu ve ekstre+CCl4 grubu olmak üzere 4 grup oluşturuldu. Isırgan tohumlarından etanol ekstraksiyonu ile hazırlanan ekstre, deney hayvanlarına 14 gün süresince intraperitonal (i.p.) uygulandı. Plazma karaciğer hasarının göstergesi olarak biyokimyasal parametrelerden alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) düzeylerine bakıldı. Karaciğer ve plazma lipid peroksit seviyeleri (LPO) ile karaciğer glutatyon (GSH) düzeyleri ölçüldü ve histolojik çalışmalar yapıldı. Bulgular: CCl4 grubunun plazma ALT, AST ve LPO düzeylerinin kontrol grubuna göre anlamlı olarak arttığı görüldü. Ekstre+CCl4 grubunun sadece CCl4 verilen gruba oranla LPO, ALT ve AST düzeyleri anlamlı olarak azaldı. Ekstre uygulanması CCl4 kaynaklı karaciğer LPO düzeylerindeki artışı kontrol grubuna ve CCl4 grubuna göre azaltırken, plazma LPO değerleri kontrol grubu düzeylerinde kaldı. Sadece ekstre verilen sıçanların karaciğer GSH düzeyleri kontrol grubuna göre %21 arttı. Ekstre+CCl4 verilen grubun GSH düzeyleri ise CCl4 grubuna göre değişiklik göstermedi. Biyokimyasal testlerin sonuçları histopatolojik incelemelerle de doğrulandı. Sadece ekstre uygulanan grupta normale yakın karaciğer yapısı gözlenirken, CCl4 uygulaması hepotositlerde ileri derecede harabiyete neden oldu. Ekstre+CCl4 grubunda ise CCl4’e bağlı karaciğer harabiyetinin azaldığı gözlendi. Sonuç: Isırgan otu tohumu etanol ekstresinin CCl4’e bağlı olarak artan karaciğer enzimlerinin düzeylerini ve karaciğer lipid peroksidasyonu düzeylerini azalttığı görülmüştür. Ekstre CCl4’ün hepatoksik etkisini azaltarak hepatoprotektif etki göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: