Özet:

Atasözü ve deyimler geçmişten günümüze aktarılan genellikle anonim olan kalıplaşmış ifadelerdir. Her dilin ve kültürün kendine özgü atasözü ve deyimleri vardır. Bu ifadeler her dilde sıklıkla kullanılmaktadır. Atasözü ve deyimleri diğer bir dile anlam kaybı olmadan aktarmak ve aynı duyguyu hedef dilde de yaşatabilmek oldukça güçtür. Atasözü ve deyimlerin çeviri sürecinde farklı stratejiler kullanılarak anlamlarının hedef dilde de aynı şekilde yansıtılması hedeflenmektedir. Bu durum çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Bu çalışmada Kaya Öztaş’ın Fransızca Türkçe Deyimler Sözlüğü, Suna Timur Ağıldere’nin Fransızca-Türkçe/Türkçe-Fransızca Deyimler Sözlüğü, Kaya Öztaş’ın Türkçe-Fransızca/Fransızca-Türkçe Atasözleri Sözlüğü, O.A.Gürün’ün Fransızca Deyimler Sözlüğü ve Tahsin Saraç’ın Fransızca-Türkçe Büyük Sözlüğünden rastgele seçilen atasözü ve deyim örnekleri ile Türkçe çevirileri karşılıklı çözümleme ile analiz edilmiştir. Atasözü ve deyim çeviri örnekleri Mona Baker’in benzer anlam ve benzer biçim (tam eşdeğerlik), benzer anlam ve farklı biçim (kısmi eşdeğerlik), açımlama ve çıkarma stratejileri çerçevesinde incelenmiştir. Çalışmamızda, atasözü ve deyimlerin çevirilerindeki eşdeğerlik ve farklılıkların Mona Baker’ın çeviri stratejileri çerçevesinde incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada elde edilen bulgular sonucunda, en sık olarak açımlama stratejisinin kullanıldığı görülmüştür. Bir dile veya kültüre ait olan atasözü ve deyimleri diğer bir dile aynı anlam ve biçimle aktarmak oldukça zordur. Bu sebeple, incelenen atasözü ve deyim örneklerinde biçimsel değişiklikler yapılarak hedef dilde en iyi anlam oluşturulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: