Özet:

Özel ders ve dershanecilik, başta Güney Kore, Hong Kong, Japonya ve Tayvan gibi Uzakdoğu ülkeleri olmak üzere birçok ülkede yaygın olarak kullanılan ve “gölge eğitim” sistemi olarak tabir edilen bir eğitim sektörüdür. Üniversiteye girişin merkezi sınavlarla yapıldığı ülkelerde özel ders veren kurumlar oldukça yaygın bir şekilde faaliyet göstermektedir. Bu araştırmanın amacı PISA ve diğer sınavlarda başarılı bir grafik çizen Güney Kore ile dershanecilik açısından benzer bir profil gösteren Japonya’nın dershanecilik konusundaki deneyimlerini analiz etmektir. Güney Kore’de dershanecilik sistemlerinin yaygın olması öğrenci başarısızlığının ya da sistem başarısızlığının olduğunu göstermemektedir. Bu durum Türkiye’de olduğundan farklı şekillerde Güney Kore’de kendini göstermektedir. Yapılan araştırmalarda Güney Kore’nin uluslararası sınavlardaki başarılarının iyi finanse edilen ve yüksek kalitedeki devlet okullarına ve aileler tarafından önemli derecede payın ayrıldığı özel ders ve dershanecilik sektörüne dayandırıldığı görülmektedir. Japonya’da ise eğitim sistemi II. Dünya Savaşı’ndan sonra büyük ölçüde yeniliğe uğramıştır. Japonya toplam bütçesinin %12,7’sini eğitime ayırmaktadır. 1947 yılında kabul edilen Temel Eğitim Kanunu, anayasanın özüne uygun olarak herkes için eğitimde fırsat eşitliğine dayalı biçimde daha ayrıntılı ortaya koymaktadır. Eğitim Bakanlığının bütçesi eğitimi geliştirme, bilim ve teknoloji, spor ve kültür ile eğitimsel olanakları iyileştirme, personel giderleri ve vakıf okullarını sübvanse etme ile burs programları olmak üzere birçok alandaki çalışmalara kaynaklık teşkil etmektedir. Üniversiteler başvuranların tamamını alacak kapasitede olmasına karşın, 10 milyon öğrenci ‘Juku’ adı verilen dershanelere devam etmektedir. Bu ülkede ilkokul düzeyinde özel ders alma oranı 1985 yılında %16,5 iken 2007 yılında bu oran %25,9’a yükselmiş; ortaokul düzeyindeyse %44,5’ten %53,5’e yükselmiştir. Ülkemizde ortaöğretimde okullaşma oranlarının her geçen yıl artması ve yükseköğretimin, hayat standartları ve refah düzeyi yüksek bir gelecek için vazgeçilmez olarak algılanması, yükseköğretime olan talebi üst seviyelerde tutmuştur. Mevcut yükseköğretim kurumlarının giderek artan yükseköğretim talebini karşılayamayacak durumda olması ise ortaöğretimde ağır rekabet şartlarına dayalı bir eğitim olgusu ortaya çıkarmıştır. Böylece sınavla öğrenci alan kaliteli ortaöğretim kurumlarına olan rağbet daha da artmıştır. Bu ise yükseköğretime geçişte yaşanan rekabet olgus

Anahtar Kelimeler: