Özet:

Öz

Nasreddin Hoca fıkraları bugün Türkçede kullanılan birçok atasözü ve deyime kaynaklık etmiştir. Kültürel belleğimizin bir parçası olan bu atasözleri ve deyimlerimiz çeviri vasıtasıyla farklı kültürlere aktarılmakta ve tanıtılmaktadır. Ancak diller ve kültürler arasındaki farklılıklar çeviri sürecinde bazı zorlukların yaşanmasına sebep olmaktadır. Bu çalışmanın amacı Nasreddin Hoca fıkralarında yer alan atasözü ve deyimlerin çevirilerinde karşılaşılan sorunları ortaya koymak ve bu sorunlara çözüm önerileri sunmaktır. Çalışmada Mona Baker’ ın deyim çevirisi teknikleri ve John Beekman ve John Callow’ un öne sürdüğü üç atasözü çeviri tekniğine değinilmiş bu doğrultuda Nasreddin Hoca fıkralarının Türkçeden İngilizceye çevirilerini içeren dokuz çeviri eserden beş        atasözü ve beş deyimin çevirileri incelenmiştir. İnceleme ve değerlendirme sonucunda bazı çevirmenlerin kelimesi kelimesine çeviriyi tercih ettiği, atasözü ve deyimin anlamına yönelik herhangi bir açıklama yapmadığı ve bu sebeple asıl verilmek istenen mesajın verilemediği ve kültürlerarası aktarımın yeterince sağlanamadığı saptanmıştır. Ayrıca çeviri eserlerin bazılarında resimleme tekniğine hiç yer verilmediği gözlemlenmiştir. Bu bağlamda Baker’ın deyimler için sunmuş olduğu, Beekman ve Callow’un atasözü çevirileri için öne sürmüş olduğu çeviri stratejilerinin atasözü ve deyimlerin içerdiği anlam ve mesajın doğru iletilmesine ve aynı zamanda kültür aktarımının sağlanmasına katkı sağlayacağı düşünülmüştür. Atasözü ve deyimlerin okuyucunun zihninde yarattığı imgenin anlamlandırma üzerindeki etkisi göz önünde bulundurulduğunda Baker’ ın önermiş olduğu resimleme tekniğinin de anlamayı kolaylaştıracağı ve çeviriyi destekleyeceği öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler: