Abstract:

Osmanlı İmparatorluğu’nun son yüzyılında yaşanan çatışmalı ulus-devlete geçiş döneminde, İmparatorluğun çevre topraklarında yoğun milliyetçilik, göç, sürgün ve etnik temizlik olayları yaşanmıştır. Bu anlamda, Anadolu çevresindeki birçok halk topluluğu hem bu yoğun ve zorlu süreçten hem de bu sürecin devlet şiddetinden doğan türlü olumsuzluklarına maruz kalmış ve Anadolu toprakları da içlerinde olmak üzere, çeşitli coğrafyalara göç etmek zorunda bırakılmıştır. He ne kadar çalışmamıza konu olan Malakan topluluğu Rus asıllı olmakla ve Rusya topraklarında öncelikle dinî nedenlerden dolayı sürgüne maruz kalmış olsalar da, bu halkın sürgün ve göçünü, Çarlık Rusya’sının İmparatorluktan ulus-devlete geçişi sürecin bağlamında de değerlendirmek mümkün görünmektedir. Nitekim 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşları’nın ardından Kars ve civarını savaş tazminatı olarak ele geçiren Çarlık Rusya’sı, bunu fırsat bilerek dini sapkın olarak gördüğü Malakanlar’ın bir kısmını Kafkaslar’dan Anadolu’ya sürgüne tabi tutmuş ve göç ettirmiştir. Bu zorunlu göçle birlikte Malakanlar, yeni toprakları Kars yöresinde kurdukları köyler vasıtasıyla, yerleşik Müslüman topluluklarla 1960’lara değin uzun süre birlikte yaşamışlardır. Bu çalışma, Rus asıllı etno-dinsel bir topluluk olan Malakanlar’ın, Çarlık Rusyası topraklarında başlayan yaşamlarını ve sonrasında maruz kaldıkları -Anadolu coğrafyasını da içeren- çeşitli sürgün ve göç olaylarını, disiplinler arası bir yaklaşım ile tartışmayı amaçlamaktadır.

Keywords: