Abstract:

Spor branşlarının her birinin kendine özgü bir sistemi, uyulması gereken kuralları, yarışma-karşılaşma alanı ve biçimleri vardır. Bir sporu benimsemek ve onu yapmayı istemek daha baştan onun tüm kurallarını kabul etmeyi, onlara uymayı, onlara karşı çıkmamayı, onları savunmayı gerektirmektedir Çeşitli nedenlerle sporcularda yaratılan ya da sporcunun kişiliğinde var olan bu aşırı kazanma sporcunun sportif ahlaktan uzaklaşmasına etki etmektedir. Bu çalışmanın amacı uluslararası organizasyonlara katılan sporcuların, sporda ahlaktan uzaklaşma ve sportmenlik düzeylerinin incelenmesidir. Araştırma da nicel yöntem kullanılmıştır. Amaç doğrultusunda genel tarama desenlerinden biri olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak oluşturulan çalışma grubu 164 milli sporcudan oluşmaktadır. Katılımcıların, sporda ahlaktan uzaklaşma düzeylerinin incelenmesi için Boardley ve Kavussanu (2008) tarafından geliştirilen ve Gürpınar (2015) tarafından Türk kültürüne uyarlanan “Sporda Ahlaktan Uzaklaşma Ölçeği” kullanılmıştır. Sportmenlik düzeylerinin incelenmesi için ise Vallerand ve arkadaşlarının (1997) geliştirdiği ve Sezen-Balçıkanlı (2010) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeği” kullanılmıştır. Demografik bilgilerde bulunan cinsiyet, yaş, eğitim durumu, gelir durumu, yaşamının çoğunu geçirdiği yer ve spor yılı gibi değişkenler incelenmiş, yapılan analizler sonucunda ahlaktan uzaklaşma ve sportmenlik değişkenleriyle arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Sporda ahlaktan uzaklaşma ve sportmenlik düzeyleri arasındaki ilişki için yapılan korelasyon analizi sonucunda sporcuların ahlaktan uzaklaşma ve sportmenlik görüşleri arasında negatif ilişki olduğu saptanmıştır. Bu çalışmanın sonucuna göre, katılımcıların ahlaktan uzaklaşma düzeyleri arttıkça sportmenlik davranışları azalmaktadır. Katılımcıların genel itibariyle sporda sorumluluklara ve sosyal normlara bağlı oldukları, kurallara ve yönetime saygılı oldukları söylenebilir. En düşük ortalama rakiplerine saygı yönelimi boyutuna ait olsa da ortalama düzeyin üzerinde çıkması olumlu olarak değerlendirilmektedir.

Keywords: