Abstract:

Âşık Veysel Şatıroğlu, sazın ve sözün ustası olarak bilinen âşıkların, 20. yüzyıldaki en önemli temsilcilerindendir. Görmeyen gözlerine rağmen sahip olduğu ilim ve irfan ile milletinin bilinçlenmesine öncülük eden bir sanatçıdır. Onun şiirlerinde göze çarpan birçok ifadenin anlam bakımından, çağları aşan bir değere sahip olduğu açıkça görülmektedir. Bu anlam yüklü şiirlerinde, yaşadığı topluma karşı büyük bir duyarlılığa sahip olduğunu da ortaya koymaktadır. Şiirlerinde toplumsal hayatın aksayan yönlerini ince bir hassasiyetle gün yüzüne çıkaran Âşık Veysel’in bireysel ve toplumsal varoluşunu, bilincinin aydınlık düzlemine konumlandırdığı da ortadadır.             Bireylerin bir araya gelerek oluşturdukları toplumsal hayatın olumlu tarafları olduğu gibi çeşitli olumsuzluklar içerdiği de yadsınamaz bir gerçektir. Bu gerçekliği fark eden Âşık Veysel, sözü kullanmadaki gücü ile sosyal yaşamın aksayan yönlerini eleştirel bir bakışla dile getirmiştir. O, sahip olduğu dünya görüşü doğrultusunda, insanlar arasındaki eşitsizliğe, birlik ve beraberliğin göz ardı edilmesine, bireylerin toplum tarafından hoş karşılanmayacak davranışlarına ve kültürel hayatın yozlaşmasına karşı çıkmış, bu gibi durumları eleştirmekten geri kalmamıştır. Âşık Veysel engin hoşgörüsü dâhilinde, şiirlerinde eleştirinin yapıcı olan taraflarını benimsemiştir.             Bu makalede, toplum hayatında ortaya çıkan olumsuzlukların Âşık Veysel’in şiirlerine yansımaları ele alınmıştır.  Ayrıca Veysel’in dünya görüşü doğrultusunda şiirlerinde yer alan sosyal eleştiri ortaya konularak değerlendirilmiştir.

Keywords: