Views
59
Downloands
13
Makelede tarihî Türk dilleri üzerine yapılan gramer çalışmalarında üzerinde pek durulmayan ancak metinlerde karşımıza çıkan, eklendiği fiile sıfat-fiil anlamı veren -çI eki üzerinde durulacak. Söz konusu ek, ilk önce lisansüstü aşaması, Karahanlı Türkçesi dersinde yapılan metin okumalarında Kutadgu Bilig’in oúıçı ol erdi bayattın saÆa sen ötrü köni yolúa kirdiÆ toÆa (KB 36) “Ey yiğit, o sana Tanrı’dan (gönderilmiş) davet eden, peygamber idi. Sen bu yüzden doğru yola girdin.” beyitindeki oúıçı (< oúı- ‘davet et-’ EDPT :79a) “davet eden” örneği ile karşımıza çıktı. Aynı ek, KB’de kütçi “çoban” ve küdezçi “muhafız, gözcü” örneklerinde de yer alır. Bu örneklerdeki -çI ekinin fiil tabanı üzerine ulanması bizi düşündürdü. Ek üzerine yaptığımız literatür taraması sırasında söz konusu ekin Ali Akar tarafından Türkiye Türkçesi ağızlarında incelendiğini gördük. Bunun üzerine biz de -çI ekinin tarihî Türk dillerindeki varlığını ve metinlerde nasıl geçtiğini inceleyeceğiz.
This paper focuses on Suffix which is not much emphasized in the grammatical studies on the historical Turkish languages but it appears in the texts and gives the verb, to which it attaches, participle function. This aforementioned suffix first appeared with the example of oúıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı That’s why you took the right path.” During the reading of Kutadgu Bilig in graduate level Karahan Turkish course. The same suffix is found in the examples of the coat "shepherd" and coat "protector, watchman". Appending of -I suffix in these examples to the verb base made us think. During the research on -I suffix, we saw that this suffix was examined in the dialects of Turkish language by Ali Akar. Thereupon, we will analyze the existence of -chi suffix in historical Turkish languages and how it is used in the texts.
This paper focuses on -çI Suffix which is not much emphasized in the grammatical studies on the historical Turkish languages but it appears in the texts and gives the verb, to which it attaches, participle function. This aforementioned suffix first appeared with the example of oúıçı (< oúı- ‘davet et-’ EDPT :79a) (invitor) in the couplet, oúıçı ol erdi bayattın saÆa sen ötrü köni yolúa kirdiÆ toÆa (KB 36) which means “O valiant, he was the prophet and the invitor (sent) by God. That’s why you took the right path.” during the reading of Kutadgu Bilig in graduate level Karahan Turkish course. The same suffix is found in the examples of kütçi “shepherd” and küdezçi “protector, watchman”. Appending of –çI suffix in these examples to the verb base made us think. During the research on –çI suffix, we saw that this suffix was examined in the dialects of Turkish language by Ali Akar. Thereupon, we will analyze the existence of –çI suffix in historical Turkish languages and how it is used in the texts.
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
