Abstract:

Çocuk edebiyatı kavram olarak her ne kadar 16. yüzyıldan sonra batıda oluşmaya başlamış ve 20. yüzyıldan itibaren alanı genişletilmişse de bu edebiyat türünün özellikle doğu halkları edebiyatında, tarih kadar eski bir yeri vardır. Sayısız medeniyetlere ev sahipliği yapmış İran’ın, çocuk ve gençlere hitap eden edebi eserleri çok eski dönemlere dayanır. Fars edebiyatının mazisinde çocuklara özgü, bağımsız yazılı bir edebiyat olmamıştır, fakat çocukları ilgilendiren, onların duygu dünyasına seslenen hikâye, öykü, destan anlatımı, bilmece, ninni, müzikal oyunlar vb. edebi türler her zaman var olmuş ve Fars klasik edebiyatının vazgeçilmez mirası şeklinde günümüze kadar gelmiştir. Öyle ki bu klasik Fars edebiyatı daha çok yetişkinler ve ileri yaş gruplarına özgüdür denilirse, halk edebiyatının da temelde çocuklara özel olduğu söylenebilir. Dolayısıyla bu ülkenin çocuk edebiyatına ait verimlerini doğru anlama ve yorumlanın yolu onun kültürel ve tarihsel altyapısını bilmekten geçer. Bu çalışmada, İslam öncesi Fars edebiyatında çocuk edebiyatının izleri irdelenecek, Fars çocuk edebiyatının ilk temel eserleri kabul edilen Direkht-i Asurik, Hudayname ve enderznameler gibi İslam öncesi döneme ait bazı eserler, çocuk edebiyatına has bakış açısıyla incelenerek, bunların tarihsel ve kültürel kodlarına işaret edilecektir.

Keywords: