Özet:

Kültürel mirasın korunması genellikle kamu kaynaklarından sağlanmaktadır. Çeşitli paydaşların tercihlerinin yanı sıra, genellikle çatışan bir dizi çoklu ve heterojen kriter kültürel ve doğal çevre korumada karar verme süreçlerini etkilemektedir. Bu kapsamda söz konusu alanların korunmasında çok kriterli yaklaşımlar, çoklu göstergeler ile ele alınması gereken kültürel miras alanlarının uyarlanabilir yeniden kullanım stratejilerini belirlemede tatmin edici metodolojik bir çerçeve sunmaktadır. Bu çalışma kültürel miras alanlarının korunması sürecinde verilecek kararların bu tür alanların yönetiminin sürdürülebilirliğindeki önemini vurgulamayı ve çok kriterli karar verme yöntemlerinin katkısını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmanın ilk bölümünde kültürel miras alanları ve sınıflamasına ilişkin kavramsal çerçeve ortaya konmuş, ikinci bölümde kültürel miras korumada karar verme süreçleri irdelenmiş, üçüncü bölümde sıklıkla kullanılan çok kriterli karar verme yöntemleri, bu yöntemlerin genel işleyişi ve kültürel miras alanları için kullanım olanakları değerlendirilmiştir. Son bölümde ise çok kriterli karar verme yöntemlerinin kültürel miras alanları ile ilgili koruma çalışmalarına katkısı aktarılmıştır. Çok kriterli karar verme yöntemleri ve karar destek sistemlerinin avantajları ve karar verici paydaşlara sundukları kolaylıklar koruma kararlarının daha analitik, objektif ve bilimsel bir çerçevede alınmasını sağlamaktadır. Genelde tek yapı ölçeğinde uygulama olanağı bulan bu sistemler araştırmacılara bütüncül olarak korunması gereken farklı bileşenlere sahip arkeolojik sit alanları, geleneksel konut dokuları, kentsel sit alanları, tarihi kent merkezleri gibi çevrelerin korunmasında da öncül olacaktır.

Anahtar Kelimeler: