Özet:

Konar-göçer ahalinin yerleşik hayata geçirilmesi, diğer bir deyişle iskânı meselesi Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan yıkılışına kadar sürekli gündeminde kalmış olan bir meseledir. İlk planlı iskân politikaları kuruluş ve gelişme dönemlerinde özellikle Balkanlar'da gerçekleştirilen fetihleri desteklemek amacıyla uygulanmıştır. 1683 Viyana yenilgisini müteakiben Devlet, güvenliği sağlamak, vergi gelirlerini artırmak ve boş arazileri tarıma açmak için Anadolu'daki bazı konar-göçer aşiretleri Anadolu ve Suriye'nin kuzeyinde yerleşik hayata geçirmeye çalışmıştır. 19. yüzyılda da devam eden iskân çalışmaları Tanzimat döneminde daha kapsamlı ve planlı bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Bu dönemdeki iskân çalışmalarını prensipleri Gülhâne Hatt-ı Hümayûnu ile belirlenen genel reform programının, vergi, asayiş ve askerlik ve merkezi otoritenin tesisi gibi hususlarının bir parçası olarak görmek gerekir. Diğer bir deyişle, bu dönemde Orta Anadolu ve Güney Doğu Akdeniz'de gerçekleştirilen iskânlar genel reform programının konar-göçer ahali üzerindeki tatbiki olarak değerlendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler: