Abstract:

Bu çalışmada çevrim içi nefretin en çok görüldüğü alanların başında gelen İslamofobik nefret söyleminin, uzun bir süredir dijital dünyadaki mizahı domine etmekte olan, Türkiye’de yaygın adıyla ‘caps’ olarak kullanılan ‘internet mem’leri aracılığıyla hangi türlerde gerçekleştiği ve Müslümanların, İslamofobik memlerdeki temsili ele alınmıştır. Nitel bir araştırma yöntemi olan tematik analiz yöntemiyle İslamofobik memler, tema ve alt temalara ayırılmış ve memler üzerinden İslamofobik nefret söyleminin çevrim içi mecradaki temsilinin doğası keşfedilmeye çalışılmıştır. İslamofobik içeriklerden oluşturulan veri setinden elde edilen çıktılara göre öncelikle ofansif metin ve zararsız görsel içeren memler, zararsız metin ve ofansif görsel içeren memler ve hem ofansif metin hem de ofansif görsel içeren memler olmak üzere içeriklerin bir kategorisi oluşturulmuş ve veri setindeki memlerin kodlanmasının ardından ortaya ‘Şiddet’, Cinsiyetçilik’, ‘Tek Tipleştirme’ ve ’İnsan dışılaştırma’dan oluşan ana temalar çıkartılmıştır. Medya ve aşırı sağ tarafından ‘Terör’ ve ‘Şiddet’ üzerinden Müslümanlara kalıp yargılar biçilmesi yeni bir olgu değildir. Ancak ofansif ve kara mizah ögeleri barındıran memlerin, Müslümanları insan dışılaştıran yaklaşımları İslamofobinin boyutunun herhangi bir nefret dolu davranışı engelleme mekanizmasının olmadığı bir ortamda nerelere varabileceğini göstermektedir.

Keywords: