Abstract:

Doğu Akdeniz tarihinin yanıt bekleyen sorularından biri, Roma İmparatorluk Dönemi’nde ve Geç Antik Çağ’da ortaya çıkan ekonomik hareketliliğin nedenleridir. Anadolu, Suriye, Lübnan ve Filistin kıyılarında yaşanan dikkat çekici gelişmelerin gerekçeleri hakkında net yanıtlar verilememektedir. Bazı bilim insanları Roma lejyonlarının Doğu Akdeniz’deki üretim hacmini arttırdığı ve ekonomiye hatırı sayılır bir canlılık kazandırdığı üzerinde durmaktadır. Ancak askerî seferler her bölgede aynı ekonomik kalkınmaya neden olmamıştır. Kilikia bölgesinde özellikle MS 4 ile erken 7. yy.’lar arasında gözlenen gelişmeler de, ciddi bir ekonomik hareketliliğin yaşandığına işaret etmekte ve tüm Doğu Akdeniz’in merak uyandıran bu problemine ışık tutabilecek önemli ipuçları barındırmaktadır. Bölgenin sahillerinde ortaya çıkan yeni yerleşimler; tarımsal üretim yapan çiftliklerin ve kırsal yerleşimlerin anormal ölçüde çoğalması ile inşa edilen kiliselerin sayısındaki artış, bu ekonomik hareketliliğin en somut yansımaları arasında gösterilebilir. Bu gelişmelerin yanı sıra antik dünyanın hemen her noktasında bulunan ve aynı zaman dilimine ait olan Kilikia kökenli LR1 amphoralarının üretiminde de bir patlama yaşanmıştır. Bölgede, Roma ve Erken Bizans Dönemi’nde nasıl bir siyasi ve ticari tablo ile karşılaşılmaktadır? Ayrıca LR1 amphoralarının bu denli geniş bir coğrafyaya yayılması nasıl ve kimler vasıtasıyla olmuştur? Adana ve Mersin illerinin sınırları içindeki antik kentler, tüm Doğu Akdeniz’i ilgilendiren bu çözümlenememiş probleme yanıt olabilecek ipuçları barındırmaktadır. Özellikle Anazarbus kentinin kuruluşu, Aegeai ve Tarsus kentleriyle birlikte bölgede nasıl bir ticari misyon üstlendiği irdelenecek ve konuya ışık tutulmaya çalışılacaktır.

Keywords: