Özet:

Giriş: Mobbing karşısında gösterilen tutumlar ve tepkiler çalışanın kişilik özellikleri, yetiştiği kültür, eğitim seviyesi vb unsurlara bağlı olarak farklılaşabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, çalışanların kişilik özellikleri ile mobbinge maruz kalma arasında ilişki olup olmadığını incelemek ve mobbinge maruz kalanların tutumları ile kişilik özellikleri arasında nasıl bir bağlantı olduğunun araştırılmasıdır. Yöntem: Araştırma, İstanbul ilinde bulunan üç yerli ve üç yurtdışı kökenli ilaç firmasının merkez ve saha çalışanları üzerinde yapılmış ve Cloninger Mizaç ve Karakter Envanteri, mobbing ile bir tutum anketi yanısıra demografik özellikleri belirleyecek anket uygulanmıştır. Örneklem seçimi, gelişigüzel ve kartopu yöntemleri ile yapılmış ve 100 katılımcı üzerinde uygulanan anketler istatistikî analizle değerlendirilmiştir. Bulgular: Mobbing görülme oranı %44 bulunmuştur. Büyük yaş grubunun psikolojik taciz ölçeği puanları 30 yaş altı çalışanlara göre daha yüksek, evli olanların bekarlara göre daha daha düşüktür. Yerli firmalarda çalışanlarının anlamlı derecede daha fazla mobbing davranışlarına maruz kaldıkları gösterilmiştir. Mobbing davranışlarına karşı gösterilen tutumlar ile kişilik boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde; “Yenilik Arayışı” alt boyutu ile “Kaçma” tutumları arasında %26,8 düzeyinde pozitif yönde, “Pasif Başa Çıkma” tutumları arasında %34,7 düzeyinde negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. “Zarardan kaçınma” alt boyutu ile “Karşı Savaşma” alt boyutu arasında %38,0 düzeyinde negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. “Ödül Bağımlılığı” alt boyutu ile “Kaçma” tutumları arasında %25,0 düzeyinde negatif yönde , “Karşı Savaşma” tutumları arasında ise %23,2 düzeyinde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Kendi Kendini İdare Etme alt boyutu ile Karşı Savaşma tutumları arasında %22,8 düzeyinde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sonuçlar: Mizaç ve Karakter özellikleri ile mobbing davranışlarına maruz kalma ve mobbinge karşı gösterilen tutumlar arasında bir ilişki olduğu gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler: