Özet:

Bu çalışmanın temel amacı Avrupa’nın iki büyük ulus devleti olan Fransa ve Türkiye’nin çokkültürlülük politikalarını karşılaştırmalı olarak araştırmaktır. Kültür toplumların geçmişi açısından olduğu kadar gelecekleri açısından da önemli rol oynamaktadır. Zira kültür bir devletin kodlarını oluşturan en önemli yapı taşlarındandır. 1970’li yıllardan sonra çokkültürlülük olgusu Batı’da önce Kuzey Amerika ardından Avrupa devletlerinde gündeme gelmiştir. Çokkültürlülük durumu farklı boyutlarda ele alınabilmekle birlikte temelde iki açıdan değerlendirmek mümkündür. Birincisi yaygın olarak bütün toplumlar için geçerli sayılabilecek bir durum olan, aynı toplum içinde bölgesel farklılıklar veya çeşitli grup farklılıklarına dayalı kültürel çeşitliliktir. Bu tür kültürel çeşitlilik toplumların sosyal yaşamında doğal olarak varlıklarını göstermektedir. İkincisi ise etnik ve dini inanç ayrımına dayalı, siyasal ve ideolojik hedefler doğrultusunda şekillenen ve nihayetinde özerklik taleplerine kadar varabilen çokkültürlülüktür, bu kavram aynı zamanda çokkültürcülük olarak da adlandırılabilir. Bunun dışında özellikle liberal çokkültürlülükten de söz edilmektedir. Liberal çokkültürlülük, toplumsal gruplardan ziyade bireysel farklılıklar üzerine odaklanılmasını önceleyen bir çokkültürlülük tanımlamasıdır. Üniter ulus devletleri olan Fransa ve Türkiye daha çok bölgesel farklılıklar veya etnik köken farkına dayalı sosyal yaşamda görünür olan çokkültürlülük olgusunu kabul ederken, siyasal ve ideolojik amaçlı çokkültürlülüğü, ulusal kültür ve ulusun bütünlüğü açısından tehlikeli bulduklarından reddetmektedirler. Bununla birlikte Fransa birey temelli her türlü çokkültürlülüğe özgürlükler temelinde yaklaşıp hoşgörüyle karşılarken, Türkiye birey temelli bazı çokkültürlülük durumlarını kabul etmemektedir.

Anahtar Kelimeler: