Özet:

Günümüzde, hızlı nüfus artışına bağlı düzensiz kentleşme nedeniyle, doğal alanlar dünya çapında baskı altındadır. Söz konusu baskılar, genel olarak yeni tarım ve yerleşim alanlarına duyulan ihtiyaç ile ortaya çıkmaktadır. Tarım ve yerleşim alanlarının plansız genişlemesi ise doğal alanların tahribi, peyzajın hızlı değişimi, habitatların parçalanması ve kopan ekolojik süreçler sonucunda türlerin yok olması gibi sorunlara öncülük etmektedir. Bu araştırmada, Bartın kenti belediye ve mücavir alanı sınırları içinde, peyzaj değişimini, peyzajın bileşenlerinin peyzajın bağlantısına katkılarını ve habitat parçalanmalarını değerlendirerek, sürdürülebilir peyzaj planlamasına ve kentsel gelişime katkı sağlayacak öneriler geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, çalışma kapsamında konu ve araştırma alanı için bir literatür taraması yapılmış, peyzaj değişimi, bileşenleri ve bağlanabilirliği konusunda CBS tabanlı analizler yapılmış, bulgular sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmiş ve son olarak gelecekteki arazi kullanımı ve planlaması için öneriler verilmiştir. Buna göre çalışmada, Bartın kenti ve çevresindeki doğal alanların büyük ölçüde tahrip olduğu, habitatların parçalandığı, nehir kenarındaki yeşil koridorun daraltıldığı ve kesintiye uğradığı, zarar görmüş habitatların ve doğal bitki örtüsüne ait kalıntıların kentleşme baskısı altında olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda, doğal ve yarı doğal habitat parçalarının korunmasının, ekolojik süreçlerin sürekliliği açısından önemli olduğu belirtilmiştir. Sürdürülebilir kentsel gelişme açısından ekolojik süreçlerin devamlılığı da gereklidir. Sonuçta, sürdürülebilir kentsel gelişimin çok kriterli analizlere dayanan ve doğaya saygılı mekânsal planlama ile mümkün olabileceği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler: