Abstract:

Varlık Vergisi, 1942 tarih ve 4305 sayılı Kanun ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde oy birliği ile kabul edilmiştir. Çıkarılan bu kanun ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti, kişisel servet sahibi olan yurttaşlarını varlık vergisi mükellefi yaparak kamu harcamalarına katkı sağlamayı amaçlamıştır. Ancak varlık vergisi o yıllarda daha fazla servete sahip olan gayrimüslim halkın mallarına el koymak için çıkardığı iddialarına neden olmuştur. Kanunun yürürlükte olduğu süre içerisinde birçok aksaklıkların meydana geldiği görülmüştür. Hatta verginin tahsil edilememesi nedeniyle çalışma kampına gönderilen mükelleflerden birkaçı kampta hayatlarını kaybetmiştir. Yaşanan bu elim hadiseler nedeniyle varlık vergisi kanunun ömrü uzun olmamış ve 17 Mart 1944 tarih ve 4530 sayılı ‘’Varlık Vergisi Bakayasının Terkinine Dair Kanun’’ ile yürürlükten kaldırmıştır. Üzerinde fazla düşünülmeden, ülkenin ve toplumun temel dinamikleri göz ardı edilmeden oluşturulan bu kanunun, günümüzde ele alınıp değerlendirilmesi gelecekte çıkarılacak kanunlar için ders niteliğinde olmuştur. Sonuç olarak Varlık Vergisi, her ne kadar ağır ekonomik şartların bir zorunluluğu gibi gösterilse de, Cumhuriyet döneminde çıkarılan kanunlar arasında ömrü kısa ama sonuçları ağır olan bir kanun macerası olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada Varlık Vergisi uygulamasına gidilmesinin nedenleri, uygulama süreci ve sonuçları hakkında değerlendirmelerde bulunulacaktır.

Keywords: