Abstract:

Yaşlılar günümüzde neredeyse tüm toplumlarda dezavantajlı gruplar olarak nitelendirilmektedir. Yaşlıların toplumsal alanda yaşadıkları dezavantajlılık, dijital dünyada katlanarak devam etmektedir. 21. yüzyılın genel karakterine uygun olarak, yaşanılan dönemin, bireyleri birer dijital vatandaş olarak görme eğilimi, yaşlıların da dijital yetkinliklerini kazanması yönünde politikalarla desteklenmelidir. Bu araştırma 65 yaş üstü kadınların dijital yetkinliklerinin belirlenmesi amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen dijital yetkinlik envanterinin geçerlik ve güvenirlik değerlerinin belirlendiği betimsel bir çalışmadır. Yaşlı kadınların dijital yetkinlik düzeylerinin belirlenmesinin amaçlandığı bu araştırmanın çalışma grubunu 65 yaş üstü kadınlar oluşturmuştur. Muğla ilinde yaşayan 65 yaş ve üstü kadınların dijital yetkinlik düzeylerinin belirlenmesi ve bu yetkinliklerinin yetişkin ve yaşlı eğitimi ilkeleri doğrultusunda tasarlanan eğitim yoluyla artırılmasını temel alan çalışma, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tazelenme Üniversitesi’ne devam eden 270 kadınla yapılan bir ön (pilot) çalışma sonrasında şekillenmiştir. Envanterin geliştirilmesi ve geçerlik güvenirlik çalışmalarının yapılması sürecinde Ağustos-Eylül 2020 tarihlerinde 65 yaş ve üstü 270 kadından veri toplanmıştır. Veriler, COVID-19 pandemisi nedeniyle telefon görüşmeleri yoluyla toplanmış ve görüşmeciler tarafından gerçek zamanlı olarak elektronik formlara işlenmiştir. Bu veriler üzerinde yapılan açımlayıcı faktör analizi (AFA) sonucunda envanterde 24 madde ve dört ölçek yer almıştır. Ölçekler, bilgi okuryazarlığı (üç madde), iletişim ve işbirliği (on bir madde), güvenlik (beş madde) ve problem çözme (beş madde)’dir. Envanterin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları için IBM-SPSS 21 kullanılarak Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Testi, Bartlett Sphericity Testi, madde toplam korelasyon, Cronbach Alpha güvenirlik katsayıları kullanılmıştır. Analiz sonucunda ölçeklerin 65 yaş üstü kadınların dijital yetkinliklerinin belirlenmesinde kullanılabileceği sonucunda varılmıştır.

Keywords: