Özet:

Bu çalışmada, Tatarlı Höyük Kazılarında 2008-2017 yılları arasında bulunan ve Hellenistik Dönem’e tarihlenen yirmi iki mühürlü amphora kulpu ele alınmıştır. Tatarlı Höyük Adana/Ceyhan’ın 24 km doğusunda, önceleri Yedigöz/Yedioluk olarak isimlendirilen Tatarlı köyünde bulunmaktadır. Ovalık Kilikya Bölgesi’ndeki büyük höyük yerleşimlerinden biri olan Tatarlı Höyük 350 metreye 180 metre boyutlarında olup ova zemininden 37 metre yüksekliktedir. Çukurova’nın doğusunda bulunan höyük önemli ticaret rotaları üzerinde yer alır. Bu çalışmada değerlendirilen yirmi iki mühürlü amphora kulpundan on sekizinin Rodos kökenli olduğu tespit edilmiştir. İkisi okunamayan Rodos mühürlerinin dokuzu yönetici, yedisi ise üreticilere aittir. Höyükte bulunan ikinci büyük buluntu grubu ise Kıbrıs kökenlilerdir. Ele geçen iki Kıbrıs kökenli amphora kulpunun birisinin üzerinde Kıbrıs hece yazısıyla yazılmış ancak tam olarak okunamayan bir mühür bulunmaktadır. Diğer Kıbrıs örneği üzerinde ise dört harften oluşan bir monogram görülür. Yerleşimde bulunan mühürler arasında sadece bir tanesi Khios kökenlidir. Söz konusu kulp üzerinde M. Ö. yak. 250 - yak. 225 yılları arasında aktif olan ve mühürlerine birçok yerleşimde rastlanan üretici Ἱκέσιος’un ismi okunur. Höyükte ele geçen mühürler arasında belki de en önemli olan örnek bir Knidos mührüdür. Bu mühür üzerinde yönetici Λυσάνιος ve üretici Ἀριστοκράτης’un isimleri birlikte görünür. Her iki ismin de Tatarlı örneğinde bulunması, önceki çalışmalarda farklı dönemlere tarihlenen bu isimlerin kronolojilerinin yeni veriler bağlamında yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini göstermiştir. Bu nedenle, yönetici Λυσάνιος ve üretici Ἀριστοκράτης için bu çalışmada M. Ö. 2. yüzyılın ilk yarısı gibi geniş bir tarih aralığı verilmesi yoluna gidilmiştir. Ovalık Kilikya’nın önemli höyük yerleşimlerinden biri olan Tatarlı Höyük’te bulunan yirmi iki adet mühürlü amphora kulpunun, bölgeden konu hakkında bilgi veren malzemeler olması önemlidir. Söz konusu buluntular, özelde yerleşimin Hellenistik Dönem tabakalarının tarihlendirilmesine katkı sağladığı gibi, aynı zamanda mühürlü amphora kulplarının Küçük Asya’nın Akdeniz coğrafyasındaki yayılımı ve istatistiği açısından da önemli bilgiler sunmuştur.

Anahtar Kelimeler: