Abstract:

Yatırım harcamaları hem kısa vadeli iş çevrimlerini hem de uzun vadeli ekonomik büyümeyi etkileyerek makroekonomik açıdan çok kritik bir rol oynamaktadır. Yatırım harcamalarını etkileyen birçok faktör vardır. Kamu ve özel sektör sabit sermaye yatırımları ile stok değişimlerinden oluşan yatırımlar hem kısa vadeli iş çevrimlerini hem de uzun vadeli büyüme oranını etkileyerek ülkelerin makroekonomik faaliyetlerinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Yatırımları azaltma veya artırma kararları, ekonominin daralmasına veya genişlemesine neden olan iş çevrimlerinin belirleyicileridir. Finansal göstergeler, bir ülkedeki yatırımcıların kararlarını doğrudan etkileyebileceğinden, doğru ve istikrarlı bilgiler taşıması gerekir. Şirketlerin kredi risklerini piyasa riskleriyle aynı şekilde alıp satmalarına izin verme potansiyeline sahiptirler. Aynı zamanda yatırım kararları ülkelerin üretim kapasitelerini belirleyerek uzun vadeli büyüme oranını etkilemektedir. En popüler kredi türevi, kredi temerrüt takasıdır (Credit Default Swap-CDS). CDS, çeşitli eleştirilere maruz kalsa da yüksek likidite, günlük fiyatlama, piyasa bazlı bir kredi riski göstergesi olması ve kredi riski yönetiminde kullanılıyor olması gibi birçok avantaa da sahiptir. Kredi temerrüt takas primleri hem şirketlerin hem de ülkelerin kredi riskinin bir göstergesi olarak uluslararası yatırımcılar tarafından yakından takip edilmektedir. Açıklık ve CDS, yatırım kararlarını etkileyen önemli değişkenlerdir. Bu çalışmada, Türkiye’nin 2001:1-2018:4 dönemindeki üçer aylık verileri kullanılara,  dışa açıklığın ve ülkelerin kredi riskini belirlemede kullanılan önemli bir ölçüt olan kredi temerrüt takasının (CDS)  yatırım harcamaları üzerindeki etkisi, gecikmesi dağıtılmış otoregresif (ARDL) sınır testi modeli ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçları, yatırım harcamaları ile dışa açıklık ve CDS arasında uzun dönemli bir eşbütünleşme ilişkisi olduğunu göstermektedir. Eşbütünleşme ilişkisi bulunduktan sonra uzun dönem ve kısa dönem esneklikleri hesaplanmaktadır. Bulgular, dışa açıklıktaki artışın kısa vadede yatırım harcamalarını olumlu yönde etkilerken, uzun vadede bu etkinin tersine döndüğünü belirtmektedir. Öte yandan CDS'deki artış uzun vadede yatırım harcamalarını olumsuz etkilemektedir.

Keywords: