Abstract:

Örgütsel vatandaşlık davranışı birçok meslek grubunda araştırma konusu olmuş bir örgütsel davranıştır. Bu içerik analizi, sağlık alanında örgütsel vatandaşlık davranışı konu alan bir doktora tezi için alt yapı oluşturmak için planlanmış olup, Türkiye’ de 2000-2020 yılları arasında sağlık sektöründeki örgütsel vatandaşlık davranışı konusunda yapılan tez çalışmalarının ayrıntılı olarak incelenmesi ve uygulayıcılara genel bir analiz sunulması amaçlanmıştır. Bu amaçla YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanına kayıtlı 2000-2020 yılları arasında sağlık alanında yapılan örgütsel vatandaşlık davranışı konulu lisansüstü tezler taranmıştır. Toplamda belirlenen kritere uyan Türkiye’de yapılmış ve erişime açık 49 lisansüstü tez incelenmiştir. Tezlerden toplanan veriler excel programına aktarılarak çözümlemesi yapılmış ve tablolar haline getirilmiştir. Yapılan çalışmada elde edilen verilere göre sağlık alanında örgütsel vatandaşlık davranışı konusunun daha çok yüksek lisans tezlerinde çalışıldığı (%87,75), konunun 2011-2015 yılları arasında daha fazla çalışıldığı tespit edilmiştir. Örgütsel vatandaşlıkla demografik değişkenler, örgütsel adalet, örgütsel güven, psikolojik sermaye kavramlarının daha çok ilişkilendirildiği, Podsakoff ve MacKenzie (1990) tarafından geliştirilen ölçeğin sıklıkla tercih edildiği, en çok nicel yöntemlerin tercih edildiği ve geçerlilik analizinin çoğunlukla yapılmamasına rağmen güvenilirlik analizinin çoğu tezde yapıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Lisansüstü tezlerde analiz yöntemi olarak daha sıklıkla korelasyon, regresyon, t testi ve ANOVA testlerinin kullanıldığı, örneklem grubuna çoğunlukla tüm hastane personelinin dahil edildiği, hemşire grubu ve sağlık çalışanlarının tümünün yine daha çok örneklem grubu olarak seçildiği tespit edilmiştir. 

Keywords: