Özet:

Bu çalışma, Türkiye’de 2000-2020 yılları arasında biyoteknoloji kavramına yönelik fen bilimleri alanında yapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimlerine yönelik, açıklayıcı içerik analizini sunmaktadır. Çalışma kapsamında YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanı taranarak toplamda 65 lisansüstü tez incelenmiştir. Nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesinin kullanıldığı bu çalışmada tezler yıllara, üniversitelere, çalışma konularına, kullanılan kavramlara, yönteme, veri toplama araçlarına, örnekleme ve örneklem büyüklüğüne göre analiz edilmiştir. Bulgulardan elde edilen sonuçlara göre tezlerin ağırlıklı olarak yüksek lisans tezi olduğu, biyoteknolojik kavramlarla ilişkili fen eğitimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin toplam 27 Üniversite’de gerçekleştirildiği ve tezlerin ağırlıklı olarak Gazi Üniversitesi, İnönü Üniversitesi ve Bolu Abant İzzet Baysal Üniversite’nde yapıldığı görülmüştür. Konu dağılımına göre tezlerin ağırlıklı olarak öğrenme, tutum/algı/ilgi ve öğretim odaklı olduğu, görülmüştür. Ayrıca incelenen tezlerde çoğunlukla nicel çalışmaların kullanıldığı, nicel araştırma yöntemlerinden deneysel desenlerin deneysel olmayan desenlere oranla daha çok tercih edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Veri toplama araçları olarak çoğunlukla yetenek, tutum, algı, kişilik vb. testleri, başarı testleri, Likert türü anketler ve yarı yapılandırılmış görüşmelerin kullanıldığı, en çok tercih edilen örneklem grubunun üniversite ve lise öğrencileri olduğu ve örneklem büyüklüğünün çoğunlukla 101-300, 31-100, aralığında olduğu görülmüştür. Çalışma sonuçlarından yola çıkarak araştırmacılar biyoteknoloji eğitiminde meta-analiz yoluyla daha ayrıntılı analizlere odaklanabilir.

Anahtar Kelimeler: