Özet:

Ülkemizin iktisadi yapısında son yıllarda en çok tartışılan ekonomik meselelerinden birisi de cari açıktır. Cari açık probleminin önemi Türkiye için finansal serbestleşme yılları olan 1990'lardan sonra daha da netleşmiştir. Cari açık, başta ekonomik büyüme ve istikrar olmak üzere ülkemizin makro ekonomik göstergeleri açısından daha fazla önem arz etmeye başlamıştır. Genel ekonomik politikalarının nihai amacı bir ülke ekonomisinde "iç denge" ile "dış denge"nin sağlanmasıdır. Kabul edilemez ve sürdürülemez nitelikte cari açıkların dış dengeden gittikçe daha fazla uzaklaşma anlamına gelmektedir. Ekonomi politikasını yönetenler zaman zaman cari açığın azaltılmasına yönelik tedbirler almaya çalışmaktadır. Alınan önlemler arasında ithalatın azaltılmasına ilişkin kısa vadeli olanlar daha çok dikkat çekmektedir. Oysa Türkiye'de ithalat aynı zamanda ihracatın ve ekonomik büyümenin belirleyicisi olduğundan, ithalatın azalması hem ihracatı hem de büyüme rakamlarını geriletmektedir. Cari açığa yol açan birçok unsur olmakla birlikte, özellikle 2000'li yıllardan itibaren Türkiye ekonomisinde, ara ve sermaye mallarında ve enerjide dışa bağımlılık, ihracatın düşüklüğü ve yapısı, tasarruf açığı, borçlanma imkanları, döviz kuru politikaları, kısa vadeli sermaye akımları, ekonomik istikrarsızlık gibi birçok yapısal faktör Türkiye'nin cari açık sorununda rol oynamaktadır. Bu çalışmada yabancılara yapılan gayrimenkul alım ve satış işlemlerinin cari açık üzerine olumlu ya da olumsuz etkileri analiz etmek için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Yabancı Dairesi Başkanlığı'ndan alınan 2010-2018 yılları arası yabancı satışlarının cari açığı olumlu ya da olumsuz etkilerini analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın amacı Türkiye'de cari açığın sürdürülebilir olup olmadığı, özellikle 2012 yılından itibaren kaldırılan tekabüliyet kanunu ile iç denge-dış denge temininde ne kadar etkili olduğunu tespit etmek, sürdürülebilir bir cari açığının mümkün olup olmadığına katkı sağlamaktır. Söz konusu analiz için 2010-2018 dönemleri incelenmiş olup, seriler arasında bütün dönemlerde eş-bütünleşme ilişkisinin olduğu ve her ne kadar kısa dönemde sapmalar olsa da uzun dönemde söz konusu sapmaların ortadan kalktığı sonucuna ulaşılmıştır. Ekonometrik modelimize göre Türkiye'nin cari açık problemi zayıf bir şekilde sürdürülebilmektedir.

Anahtar Kelimeler: