Özet:

Bu çalışmada, insanoğlunun bireysel ve sosyal yaşamında en önemli değerlerinden biri olan merhamet ele alınmıştır. Merhametin olgusal ve kavramsal çerçevesinin ne olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Merhamet kavramının, insan yaşamında bireysel bir beceri mi yoksa sosyal yönlü boyutları ile karakterize olmuş bir değer mi olduğu tartışılmıştır. Bunun için merhametin insani değerler çerçevesinde ele alınması kararlaştırılmış ve bu yönüyle merhameti oluşturan çeşitli faktörler açıklanmaya çalışılmıştır. Yöntem olarak var olan bir kavramı ele alıp işlemek ve ne olduğunu betimlemeye çalışmak olduğu için kavramın içeriği analiz edilmiştir. Olgusal açıdan açıklayabilmek için bu yönde yapılmış çalışmalara ulaşılmış ve onların açıklamaları referans alınarak merhametli tutumun gerekçesi açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmada, yerli ve yabancı çalışmalar taranmış, Kutsal kitabımız Kuran ve hadislerde merhametin ne olduğu ile modern bilimler içerisinde sayılan psikolojide nasıl teşkil ettiğine bakılmıştır. Merhamet ile kavramsal olarak benzerlik gösteren bazı kavramlara da bakılmıştır. Aralarındaki anlamsal bağın ve etki gücünün insan yaşamındaki yerine bakılmıştır. Bu tür değerlerin ve pozitif kavramların nesiller üzerindeki etkisi bilinmektedir. Çocukların çeşitli karakter davranışları içerisinde yer alan ve gelişmelerinin önemli bir boyutunu alan okul sisteminde, merhametli davranış kazanımlarının önemli olduğu söylenebilir. Çeşitli etkinliklerle onların insani değerlerinde zenginleşmeleri ve sosyal yaşamlarına yansıtmaları önemlidir. Bunun için okul sisteminde anne baba, öğretmen ve çocuk arasında güçlü bir işbirliği sağlanabilir. Okullarda takım çalışmaları adı altında psikolojik danışma ve rehberlik servisleri ile işbirliği yapılarak merhamet duygularını artırıcı psiko-eğitim programları yapılabilir

Anahtar Kelimeler: