Özet:

Bu çalışmanın konusu; Kapadokya Bölgesi Çavuşin Köyü, Kızılçukur Vadisi ve Güllüdere Vadisi’nde bulunan kaya kiliselerinden olan Çavuşin (Nikeforos Fokas veya Büyük Güvercinlik) Kilisesi, Vaftizci Yahya (Hagios Ioannes Prodromos) Kilisesi, Haçlı Kilise, Üç Haçlı (Aziz Agentangeus) Kilise ve Ayvalı (Aziz İoannes) Kilisesidir. Çalışmanın amacı kiliselerin tarihini, mimarisini, yapıların duvar resimlerine taşıyıcı görevde bulunan kayaç yapılarının fiziksel ve kimyasal kompozisyonunu ve bozulma süreçlerini tespit etmektir. Kapadokya Kızılçukur ve Güllüdere Vadilerinde bulunan bahsi geçen kiliselerin kayaç yapılarına ait taş numuneleri çeşitli arkeometrik tekniklerle incelenmiştir. Taş örnekleri ilk olarak görsel incelemeler sonucu tanımlanmış, belgelenmesi amacıyla fotoğraflanıp kodlanmıştır. Kiliselerin ana yapı malzemesi olan kayaç örnekleri üzerinde yapılan arkeometrik incelemelerin odağını, petrografik ve kimyasal bileşim analizleri oluşturmaktadır. Taşın yapısını oluşturan temel elementler, kimyasal, makroskobik ve mikroskobik yapısı; X-ışını Floresans (μ XRF) spektrometrisinin yanı sıra stereo ve polarizan mikroskop cihazları kullanılarak tayin edilmiştir. Kiliselerin taşıyıcı nitelikte olan kayaç yapısının bozulma sebepleri fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenler göze alınarak sonuçlarıyla birlikte incelenmiştir.