Abstract:

Dünya’da ve Türkiye’de olduğu gibi obezite son yıllardan itibaren hızla artan bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Özelikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde bu sorun gittikçe büyümektedir. Ancak bu sağlık sorunlarının yanında ülke ekonomilerini de etkilemektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Türkiye’deki iktisadi kalkınmanın obezite üzerindeki etkisinin modellenerek analiz edilmesidir. 2008-2019 dönemine ait verilerin kullanıldığı çalışmada, obezite oranı bağımlı değişken, kişi başına düşen GSYİH, sağlık harcamaları, hane halkı tüketim harcamaları ve nüfus bağımsız değişkenler olarak kullanılmıştır. Değişkenlere ait verilerin durağanlık analizleri sonrasında çoklu regresyon modelinin kurulması için gerekli olan varsayımlar analiz edilmiştir. Bütün varsayımların sağlanması sonrasında değişkenler arasında regresyon modeli kurulmuştur. Modelden elde edilen bulgulara göre, kişi başına düşen GSYİH, hane halkı tüketim harcamaları ve kent nüfusunda %1’lik bir artış, sırasıyla obezitede %0.1, %4.24 ve %5.33’lük artışlara neden olmaktadır. Tersi bir etki ise sağlık harcamalarında %1’lik artış obezitede %2.12 oranında azalışa yol açmaktadır. Model sonuçlarına göre Türkiye’de kişi başına düşen GSYİH, hane halkı son tüketim harcaması ve kent nüfusunun yetişkin obezite oranı üzerinde anlamlı ve istatistiksel olarak pozitif etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Sağlık harcamalarının ise yetişkin obezite oranı üzerinde anlamlı ve negatif bir etkisi olduğu sonucu elde edilmiştir.

Keywords: