Özet:

Geleneksel bakış açısına göre, benzetme ve metaforlar iki nesne arasındaki benzerliğe işaret ederek bir nesneyi diğer nesne ile ifade etmektedir. Lakoff ve Johnson geleneksel yaklaşıma meydan okuyarak 1980 yılında çığır açan çalışmaları Metaphors We Live By’da metaforlara kavramsal bir yaklaşım geliştirmiştir. Metaforların çevrilebilirliği konusundaki tartışmalar son 50 yıldır araştırmaların merkezinde yer almaktadır. Bilhassa duyguların kavramsallaştırılması, kaynak kültürdeki örtük anlamı aktarma sürecinde çevirmenler açısından zorluk teşkil etmektedir. Bu çeviri sorunu, metaforları erek dile aktarırken çevirmenler ve çeviribilimcilerin farklı stratejiler önermesine zemin hazırlamıştır. Bu bağlamda mevcut çalışma, D. H. Lawrence’ın The Virgin and The Gipsy (1930) adlı kısa romanının iki erek metninde duyguları ifade eden hayvan metaforları ve benzetmelerinin çevirilerini karşılaştırarak incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, kaynak metinde duyguları hayvanlar üzerinden kavramsallaştıran metafor ve benzetmeler belirlenmiş ve Goatly’nin (1997) bakış açısıyla analiz edilmiştir. Daha sonra verilerin Türkçe çevirileri, Newmark’ın (1988) yöntemlerine göre sınıflandırılmıştır. Bu çok yönlü analiz sonucunda mevcut çalışma kaynak metinde ne tür duyguları ifade etmek için hangi hayvanlardan yararlanıldığını ortaya çıkarmıştır. Hayvan metaforlarının çevirisinde iki çevirmen tarafından benimsenen çeviri yöntemlerinin pek çok örnekte önemli farklılıklar olduğu gözlenmiştir. Erek Metin 1’de, çevirmen silme yöntemini benimseyerek verilerin %45’ini (n = 9) atar. Ancak Erek Metin 2’de verinin % 55’i (n =11) aynı imgenin Türkçe’de yeniden oluşturulmasıyla çevrilmiştir.

Anahtar Kelimeler: