Özet:

Tarihi ve çağdaş Türk lehçelerine ve ağızlarına dair çok fazla fonetik, morfolojik, etimolojik, sentaks ve semantik çalışmalar yapılsa da fono-semantik çalışmalara pek fazla ağırlık verilmemiştir. Fono-semantik çalışmalarda aynı kelimede ortaya çıkan ses ve anlam değişmelerinden hangisinin daha önceki devirde oluştuğunun tespit edilip edilememesinden ziyade kelimelerde meydana gelen ses olayları ile kelimelerin anlamlarının da değişmesi hususu üzerinde durulmuştur. Bu ses ve anlam değişmesi ile ortaya çıkan yeni kelimeye fono-semantik başkalaşmaya uğramış kelime denmektedir. Yani fono-semantik başkalaşma, aynı kökten gelen iki veya daha fazla kelimede görülen ses ve anlam farklılaşmasıdır. Türk Dil Kurumunun Güncel Türkçe Sözlüğü’nde, Derleme Sözlüğü’nde farklı anlamlarda yer alan böle kelimesi, Konya/ Yunak/ Beşışık Köyü yörüklerinin ağzında daha farklı bir anlamda yaşamaktadır. Güncel Türkçe Sözlüğü’nde böle kelimesinin “teyze kızı, amca-dayı-hala çocuğu” gibi anlamları vardır. Fakat Konya/ Yunak/ Beşışık Köyü yörüklerinin ağzında böle kelimesinin anlamı sadece “teyze oğlu”dur. Böle “teyze oğlu” kelimesinin kökeninin nereden geldiğini bulma gayreti bu çalışmanın ana temelini oluşturmaktadır. Ana Türkçeden günümüze ulaşan bu kelimenin geçirdiği ses ve anlam değişiklikleri Altayistik kuramı çerçevesindeki ses denklikleri dâhilinde tespit edilirken tarihî metinlerindeki yeri ve günümüzdeki kullanılışı da belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: