Özet:

Antik Anadolu coğrafyasının en önemli medeniyetlerinden biri olan Hititler dönemin sosyo-kültürel, ekonomik, dini yapısına damga vurmuş, iz bırakmıştır. Dönemin Anadolu ve Mezopotamya coğrafyasında yaşanan politeist inançlı dinlerin varlığı coğrafyadaki tüm medeniyetlerin birbirlerinden etkilenmesini de beraberinde getirmiştir. Savaşlarda elde ettikleri toprakların tanrılarını da yanlarında götürerek hiçbir tanrının gazabına uğramama kaygısı ile hareket eden Hititler bu tanrı toplamanın sonucunda binlerce tanrının bir araya geldiği büyük bir panteona sahip olmuşlardır. Bu bağlamda kendilerinden çivi yazılı tabletlerde “bin tanrılı halk” olarak bahsetmişlerdir. Tanrılarını yılın her günü anmak ve onları memnun etmek kaygısı ile pek çok ritüeller, bayramlar düzenlemişlerdir. Bu ritüllerde çoğu zaman tanrılarını tek tek isimlerini okuyarak zikretmişlerdir. Tanrılarını sadece isimleri ile anmakla yetinmeyen Hitit kraliyeti onlara onlarca sıfat ve unvanlar vermiş bir çok yakıştırma ile tanrıları tazim etmişledir. Tanrılara olan inancın yüceliği, ona tahsis edilmiş görev, korunmasını istedikleri mekan, muhtaç oldukları her türlü ihtiyaç için tanrılara yeni sıfat ve unvanlar vermiş, farklı yakıştırmalarla onları hoş tutmaya çalışmışlardır. Zaman zaman panteonu küçültebilmek maksadı ile bir tanrıya birkaç vasıf ve unvan verilmiş, kimi zaman Tanrı/Tanrıça İştar gibi bir tanrıya çift cinsiyet tahsis etmişlerdir. Bu çalışmada Hitit tanrı/tanrıça panteonunda Hititlerin tanrılarına verdikleri isim, unvan, sıfat ve yakıştırmalar üzerinde durularak bu sıfat ve unvanlardan yola çıkarak toplumun sosyo-kültürel, ekonomik ve özellikle dini anlayışları hakkında bir sonuca ulaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler: