Citation Number
2
Views
46
Downloands
20
2019’un sonunda Wuhan’da (Çin) ortaya çıkan Covid-19 adlı virüsün yeryüzüne hızlı bir şekilde yayılması bütün dünyada küresel salgın kararının alınmasına neden olmuştur. 16 Mart 2020 tarihinde Kazakistan’da olağanüstü hâl ilan edilmiş ve bütün dünya gibi Kazakistan’da da tedbirler alınmıştır. Bu süreçte SOKÜM olarak Kazak toplumunda âşık atışması ön plana çıkmıştır. Bu makalede küresel salgın sürecinde Kazakistan’da aytısın düzenlenmesi ve âşık atışmasında Covid-19 konulu şiirlerin işlenmesi değerlendirilmiştir. Salgının yarattığı sorunlardan biri sokağa çıkma yasağından dolayı âşık atışmalarının kültür merkezlerinde değil sanal ortamda düzenlenmiş olmasıdır. Çalışmada Kazakistan’da olağanüstü hâl ilan edildikten itibaren üçü sözlü ve biri yazılı şekilde olmak üzere aytısın dört türü gerçekleştiği tespit edilmiştir. Sözlü aytısın ilki, farklı mekânlarda oturan âşıkların sanal ortamda görüntülü iletişim kurarak atışmasıdır. İkincisi aynı ortamda bulunan iki âşığın sözlü yarışmasının sosyal medya aracılığıyla canlı yayımlanmasıdır. Bu tür aytıslar evvela Skype, Instagram ve Facebook gibi sanal ortamda gerçekleştikten sonra sonra Youtube’a kaydedilmiştir. Üçüncüsü ise radyo üzerinde yapılan söz yarışmasıdır. Bu tür atışmada âşıklar birini ne yüz yüze ne de görüntülü görebilmekte sadece seslerini dinleyebilmektedir. Son olarak gazete ve Facebook, Instagram gibi yazılı ve görsel medya üzerinde yürütülen yazılı söz atışmalarından söz edilebilir ki bunlar eski geleneğin devamıdır. Araştırmada 2020 yılın Mart-Eylül ayları arasında yüzden fazla akının katılımıyla 100 civarında atışmanın olduğu tespit edilmiş. Bir başka deyişle küresel salgın sürecinde geleneğin farklı bir bağlamda yeni bir biçim kazandığı belirlenmiştir. Âşık atışmasının çoğunlukla devlet tarafından düzenlenmesi, kazanan akınların ödüllendirilmesi ve halkın Youtube’a aktarılmış aytısları çok izlemesi göstermektedir ki aytıs geleneği ve akınları Kazak toplumunda önemli bir yere ve işleve sahiptir. Akınların Covid-19 temalı yaptığı atışmalar Bascom’un “Folklorun Dört Fonksiyonu” bakımından değerlendirildiğinde folklorun “toplumsal kurumlara ve törenlere destek verme işlevi” ile ilişkilendirilebilir. Dünyayı çok yönlü etkileyen salgın sürecinde elektronik bağlamın yeni bir ortam olarak toplumun ihtiyaçları doğrultusunda ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. Ayrıca salgın sürecinde düzenlenen online aytısları icra (performans) kuramı çerçevesinde ele alındığında icracı akın ve dinleyici halk arasında doğal iletişim olmaması nedeniyle şiir etkilenmiştir. Akınların zor günlerde halkın ve devletin yanında olarak eski cıravlık/ozanlık geleneği yaşatmaya gayret etmesi sonucu bu süreçte de âşıklar rakibiyle atışma yaparken salgın sürecinde halkın psikolojik bunalıma girmemesi için onları neşelendirmeye, sabretmeye ve bu derdin geçici olduğunu anlatmaya çaba göstermişlerdir. Ayrıca âşıkların salgından kurtulmak için devletin koyduğu karantina kurallarını yerine getirme konusunda da halkı uyarıcı ve yönlendirici olma gibi bir görev üstlendikleri de söylenebilir. Aytıs esnasında söylenen şiirler, salgın dönemindeki Kazak halkının dünya görüşünü ve geleneği korumaya çalıştığını ispatlaması yanında sözlü tarih için de önemli ip uçları barındırmaktadır.
The rapid spread of the Covid-19 virus in Wuhan (China) at the end of 2019 has led to a global epidemic decision over the world. On March 16, 2020, the state of emergency was declared in Kazakhstan, and measures were taken in Kazakhstan, like the whole world. In this process, the love shooting in the Kazak society has come to the forefront. In this article, we evaluate the arrangement of the horse in Kazakhstan during the global epidemic process and the processing of the poems on the subject of Covid-19 in the love shooting. One of the problems caused by the bullying is that because of the ban on the street, their loving shootings are organized in the cultural centers, not in the virtual environment. In the study, since the state of emergency was declared in Kazakhstan, it has been found that three species of mouth occurred, one verbal and one written. The first word is the shooting of lovers sitting in different places by setting up visual communication in the virtual environment. The second is the oral competition of the two lovers in the same environment through social media. This type of events have been recorded on YouTube after they occurred in the virtual environment like Skype, Instagram and Facebook. The third is the radio competition. In this type of shooting, lovers can only listen to their voices when they can see a person neither face-to-face nor in a picture. Finally, we can talk about the newspaper and Facebook, the written and visual media, such as Instagram, which are the continuation of the ancient tradition. The study found that between March and September 2020 there were about 100 shootings with more than a hundred strikes involved. In other words, in the global epidemic process, it has been determined that the tradition has gained a new form in a different context. The majority of love shootings are organized by the state, the reward of the winning streams, and the public’s broad view of the streams transmitted to YouTube shows that the streams and streams have an important place and function in the Kazak society. The scratches made by the flowers on the Covid-19 theme can be associated with Bascom’s “Four Functions of Folklore” when assessed with the “Function of Supporting Social Institutions and Ceremonies” of the folklore. It is clear that in the epidemic process that affects the world in a variety of ways, electronic connections appear as a new environment in accordance with the needs of society. Also, when the online phrases organized in the epidemic process were addressed in the framework of the theory of performance (performance), the poetry was affected because of the lack of natural communication between the executive stream and the listening public. As a result of the strikes trying to live the old tradition of cravity/cravity alongside the people and the state in the difficult days, in this process, the lovers also strike with the opponent while in the epidemic process they have tried to rejoice them, to be patient and to tell them that this problem is temporary. It can also be said that in respect of the quarantine rules set by the state to get rid of the epidemic lovers, they have taken a task as to be encouraging and guiding the people. The poems told during August have important lines for verbal history as well as proof that the Kazak people in the epidemic period are trying to preserve their worldview and tradition.
Field : Filoloji
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Citation Owners
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Print This Page
Share
Mendeley
