Özet:

Hicri X. asırda yetişmiş önemli şahsiyetlerden biri olan Şirbînî ( ö. 977/ 1569); fıkıh, tefsir, hadis ve kelâm alanlarında olduğu gibi Arap dili ve edebiyatı alanında da derinleşmiş çok yönlü âlimler arasında yer almaktadır. Şirbînî’nin Nûru’s-seciyye fî halli elfâzi’l-âcurrûmiyye isimli eseri, İslâm âleminde Âcurrûmiyye ismiyle meşhur olan ve İbn Âcurrûm (ö.723/1323) tarafından nahve dair kaleme alınan risâlenin şerhidir. Bu çalışmada Şirbînî’nin nahiv ile ilgili bir takım kaideleri temellendirmek için ele almış olduğu âyet ve kırâatlerin istişhâd yöntemi irdelenmiştir. Şirbînî’nin eserinde ele aldığı âyetleri bir kaideyi ispatlamak, bir mezhebin görüşünü desteklemek, kelimenin şaz kullanımı hakkında bilgi vermek ve ilgili kelimenin anlamını açıklamak gibi nedenlerden ötürü istişhâd ettiği görülmektedir. Şirbînî, bunun yanı sıra eserde âyetlerin kırâat vecihlerine de değinmekte kırâat farklılıkları hasebiyle âyetlerde mevcut olan kelimelerin irabında oluşan değişikliklere vurgu yapmaktadır. Şirbînî’nin istişhâd ettiği kıraatler açısından herhangi bir ayrım yapmadığı görülmektedir. Nitekim onun şahitleri arasında kırâat-ı seb'a ile birlikte şaz kıraatler de aynı şekilde yer almaktadır.