Abstract:

Toplumlar kültürel birikimlerine sahip çıkarak gelişirler ve var olurlar. Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Anadolu’nun her yerinde, bu köklü kültürün derin izlerine rastlanmaktadır. Bu izleri taşıyan kültürel miras alanları toplumların kültür birikimleriyle şekillenmiş, geçmiş ile bugün arasında bağlantı kuran tarihi, kültürel somut ve soyut değerlerin tümüdür. Hiç şüphesiz Hacı Bektaş Veli’de yaşadığı yüzyıla iz bırakırken sahip olduğu misyonu ve değerleriyle günümüze kadar gelmiş kültürel miraslarımızda önemli bir yer tutan mutasavvıf ve İslam filozofudur. 13. yüzyılda Nevşehir ili Hacıbektaş ilçesinde kurduğu külliye, vefatından sonra türbenin de aynı alan içine inşa edilmesiyle birlikte kültürel misyonunu daha da genişletmiştir. Kendi adıyla özdeşleşen Bektaşilik ve Ahilik geleneğinin de beslendiği sevgi, hoş görü, toplumsal eşitlik gibi insani değerleriyle bu kültürel miras ve çevresi, sadece yerel değil evrensel ölçekte de büyük bir öneme sahiptir. Hacı Bektaş Veli Külliyesi UNESCO geçici kültürel miras listesinde yer alan ve Kapadokya turizm rotası içerisinde önemli bir yeri olan tarihi önemli bir tarihi ve kültürel merkezdir. Tarihi yapı ve çevresinin tarihi ve kültürel değerlerinin korunması, alan ve çevresinin iyileştirilmesi, fiziksel ve sosyo-kültürel açıdan bütünleşmiş uyumlu bir alana dönüştürülmesi gerekmektedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmada tarihi yapı ve çevresi tarihi çevrelerde peyzaj tasarım ilkeleri çerçevesinde tarihi yapı ve çevre ilişkisi, ulaşım (araç/yaya sirkülasyonu), kentsel donatı, görsel kirlilik, mevcut bitkisel düzenlemeler başlıkları altında analiz edilmiştir. Sonuç olarak mevcut durum ortaya konmuş, tarihi dokuyla uyumun sağlanması ve kültür/turizm yaşamının geliştirilmesine yönelik öneri ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Keywords: