Abstract:

Türkçede yer alan akar, akarsu, akın, akıncı ve akıntı kelimeleri Eski Türkçede ve Karahanlı Türkçesi dönemlerinde görülür. Bu kelimeler ilk tespit edildikleri anlamlarını korumakla birlikte farklı anlamlar da edinmişlerdir. Bazen kelimenin ilk tespit edildiği anlamı kaybolmuş, kelime farklı bir anlamla günümüze ulaşmıştır. Bazı sözcükler de Osmanlıca kelimelere karşılık bulma çalışmalarında yeniden kullanım alanına çekilmiştir. Akar, akarsu, akın, akıncı ve akıntı kelimelerinin türeme yolları, ilk nerede tespit edildikleri ve anlam değişmeleri tarihî seyri dahilinde değerlendirilir. Kelimelerin yer aldığı metinlerdeki şekillerinin yanı sıra Türk dilinin tarihî sözlüklerindeki karşılıkları da anlam değişmelerinin tespitinde önem arz eder. Türkçe Sözlük’te ve Derleme Sözlüğü’ndeki anlamları verilerek tarihî dönemde var olan anlamların ağızlarda yaşadığı görülür. Türkçeden başka dillere geçen kelimelerin benzer anlamları koruduğu da dikkati çeker.

Keywords: