Özet:

Piyasa katılımcıları içerisinde bulundukları piyasada güvende olmak isterler. Doğru ve zamanında bilgi akışının sağlanması ise katılımcıları piyasada güvende hissettiren en önemli unsurlardandır. “Etkin Piyasalar Hipotezi” de en genel ifade ile “bilgi akışında yaşanan aksaklıkların yatırımcıların bir kısmının aşırı getiri elde etmesine yol açabildiği” üzerine kurulmuştur ve piyasanın etkinliğini test etmektedir. Hipotez, piyasada ortaya çıkan bilgilerin “normal üstü getiri” elde edilmesine etkisine göre piyasayı güçlü formda, yarı güçlü formda ve zayıf formda etkin piyasalar olarak sınıflandırmaktadır. Etkin piyasalar hipotezi doğrultusunda en yaygın kullanılan piyasa analiz yöntemlerinden biri “olay çalışması” yöntemidir. Yöntem piyasa ve hisse senedine ilişkin tarihi veriler kullanılarak oluşturulan “tahmin penceresi” doğrultusunda, olayın (bildirim, haber, duyuru, vs.) hemen öncesi ve hemen sonrasını içeren “olay penceresi” içerisinde normalüstü getiri ve kümülatif normalüstü getiri elde edilip edilemediğini ortaya koymaktadır. En hızlı büyüyen ve yayılan sektörlerden biri olan futbol ise bu büyüme hızıyla daha fazla yatırımcıya ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyacını gidermek için farklı kaynaklardan finansman sağlamaya çalışan futbol sektörü yatırımcıların da ilgisini çekmekte ve farklı roller ile futbol ekonomisi ekosisteminde yer almaya çalışmaktadırlar. Yatırımcıların bu piyasada yer almaya devam etmeleri, yatırım hacminin ve yatırımcı sayısının artması gibi unsuralar ise bu ekosisteme duyulan güvenle doğru orantılıdır. Çalışmanın amacı olay çalışması yöntemini kullanarak “transfer çalımı” niteliğindeki futbolcu transferleri üzerinden piyasa etkinliğini test etmektir. Piyasada ortaya çıkan olaylar (olayların piyasaya duyurulması) genelde tek taraflı ve tek yönlü bir etki ortaya çıkarmaktadır. Transfer çalımı niteliğindeki transferlerin seçilmiş olmasının nedeni ise olayın (transfer bildiriminin) doğrudan iki kulübü / firmayı etkilemesidir. Ayrıca alan yazın incelendiğinde daha önce bu çift taraflı etkiye ele alan bir çalışmaya rastlanmamış olması da önemli bir etkendir. Spor kulüplerinin şirketleşmesinin ardından kulüpler, finansman sağlamak adına halka arz edilmişler ve “kamuya duyurulması gereken özel durum açıklamalarının Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) gönderme zorunluluğu” doğrultusunda transfer girişimlerini KAP’a bildirmek durumunda kalmışlardır. Fakat, transfer planları her zaman gerçekleşmemektedir. Kulüpler transfer aşamasına farklı nedenlerle getiremedikleri girişimleri de KAP’a bildirmemekte, hatta bu süreçte başka bir kulübe karşı karşıya gelebilmektedirler. Bu karşılaşma sporcunun rakip kulübe transfer olması ile sonuçlanabilmektedir. Bu duruma futbol jargonunda “transfer çalımı” denilmektedir. Takımlardan biri tarafından piyasaya duyurulmuş olsa da bu başarının / başarısızlığın her iki takımın hisse senedi üzerindeki etkisi de kaçınılmaz olmaktadır. Borsada işlem gören firmalardan kâr amaçları ve finansal performans, varlık yapısı ve değerleme, bağlılık ve duygusal faktörler, mevcut gelir kaynakları gibi birçok yönden farklılıklar gösteren spor kulüpleri bu bakımdan da diğer firmalardan farklılıklarını sergilemektedirler. Transfer bildiriminin ardından yatırımcılar “taraftar ruhu” ile de hareket ederek normalüstü getiriler elde edebilmektedir. Çalışmada 2022-2023 sezonu yaz transfer döneminde gerçekleşen dört “transfer çalımı” esas alınmıştır. Wilfried Zaha transferinde Galatasaray ve Fenerbahçe, Halil Dervişoğlu transferinde Galatasaray ve Beşiktaş, Dusan Tadic transferinde Fenerbahçe ve Beşiktaş Sebastian Szymanski transferinde ile Fenerbahçe karşı karşıya gelmişlerdir. Gerçekleştirilen olay çalışması analizi ile Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray hisse senetleri ile ilgili normalüstü getiriler tespit edilmiştir. Normal üstü getiriler, transfer bildirimlerinin borsanın işleme kapalı olduğu saatlerden sonra duyurulması, sonraki gün yapılan haberlerin ve sosyal medyanın etkisi ile özellikle transferin gerçekleşmesini takip eden ikinci günde ortaya çıkmaktadır. Transferi gerçekleştiren kulüplerin hisse senetlerinde olumlu etki tespit edilirken gerçekleştiremeyen kulüplerin hisse senetlerinde olumsuz etki tespit edilmiştir. Borsa İstanbul’un bu bakımdan etkin bir piyasa olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Bu sonuçlar doğrultusunda spor kulüplerine özgü bazı düzenlemelerin gereklilik haline geldiği de görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: