Özet:

İbn Arabî (m. 1165-1240) tasavvuf metafiziğinin kurucusu sayılır. Bu çalışmada ‘İbn Arabî’nin ontolojisinde insan’ konusu ele alınacaktır. İbn Arabî insanı üçlü bir birleşik olarak ele alır. Bu üçlü yapının onun âlem anlayışı ile paralellik gösterdiği görülmektedir. Zira ona göre tüm âlemler gayb, şehadet ve misal âlemi olmak üzere üçe ayrılır. İnsanda bu üç âlemin karşılığı olarak ruh, nefis ve beden bulunmaktadır. İbn Arabî’ye göre insan cinsi Mutlak Varlık’ın küllî mazharıdır. Bu açıdan insan, Akl-ı evvel ve Nuru Muhammedî’dir. Nuru Muhammedî tarihin başlangıcıyla Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar var olmuştur. Hz. Muhammed’in vefatından sonra ise o nur, Hz. Muhammed’in soyundan seçilmiş kurtarıcı Hz. Mehdi’ye kadar görünür olmaya devam etmiştir. Metafizik ilkeye göre dünya bu insandan hali olamaz.  İnsan-ı kâmil, Allah’ın yeryüzündeki halifesi ve âlem aynasının cilasıdır. Bireysel, sıradan insanlar ise ancak insan-ı kâmili temsil edebilir. Evren bütün varlığıyla bir insan gibidir. İnsan ise evrenin küçük bir örneğidir. Ama insan taşıdığı ilahî sır ve nefha vasıtasıyla evrenden daha fazlasını ifade eder.

Anahtar Kelimeler: