Özet:

Balıkesir, geçmişten günümüze pek çok savaşa ve göçlere maruz kalmıştır. Yakın dönemde meydan gelen ilk kapsamlı göç, 1821’de baş gösteren Yunan isyanı sırasında yaşanmıştır. Daha sonra 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında imzalanan antlaşmalar gereği Balkanlardan gelen Türk muhacirler nedeniyle tüm Osmanlı şehirleri gibi Balıkesir de bir demografik değişim içine girmiştir. Bundan sonra 1911-1912 yılarında meydana gelen Balkan Savaşlarında Osmanlı Devleti’nin beklenmedik yenilgisi ve bunun bir sonucu olarak Rumeli’nin de elden çıkması neticesinde binlerce Türk muhacir, tüm Anadolu şehirlerinde olduğu gibi Balıkesir’e de bir göçe sebep olmuştur. Tüm dünyayı etkisi altına alan Birinci Dünya Savaşı’nda da Balıkesir yine bir göç olayına sahne olmuş ve Ayvalık’tan binlerce Rum’un kaçmasına ve savaş sonunda geri gelmelerine şahit olmuştur. Birinci Dünya Savaşının hemen akabinde başlayan Milli Mücadele’nin başarıyla sonuçlanmasından sonra Lozan’da 30 Ocak 1923’te imzalanan Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi 1 Mayıs 1923 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Böylece Balıkesir, Balkanlardan gelecek olan binlerce Türk mübadilin iskân yerlerinden biri olmuştur. Balıkesir’in yaşadığı göçlerden biri de İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra gerçekleşen 1950-1951 Bulgaristan Türklerinin göçüdür. Bu çalışmada amaç, 1950-1951 yıllarında gerçekleşen Bulgaristan Türkleri göçünün Balıkesir’i nasıl etkilediğini anlamak ve bu alanda var olan bilgi eksikliğini gidermeye çalışmaktır. Çalışmada arşiv belgeleri ve Balıkesir yerel basını taranarak 1950-1951 Bulgaristan Türkleri göçünün Balıkesir’deki etkileri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: