Abstract:

Bu çalışma, okul öncesi çocukların tarihsel düşünme süreçlerinde imgelem becerilerini nasıl işe koştuklarını ve bu yolla geçmişi nasıl kurguladıklarını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırma 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılının bahar döneminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu Sinop’ta bir merkez anaokulunda öğrenim gören beş ile altı yaş grubundaki on iki çocuktan oluşmuştur. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ve ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynakları çocukların kil ile modelledikleri ürünler, çocuklarla yapılan yapılandırılmamış görüşme kayıtları ve araştırmacının katılımcı gözlemci notlarından oluşmuştur. Kille yapılmış ürünler nitel araştırma yöntemi kapsamında Fines’in tarihsel imgeleme kategorisi temel alınarak, görüşme sonuçları ve katılımcı gözlemci notları ile desteklenerek araştırma soruları çerçevesinde betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre çocukların geçmiş yaşamı temsil eden sosyo-kültürel unsurlar arasından en çok çatal, kaşık ve tabak gibi objeleri kille modelledikleri tespit edilmiştir. Çocukların modelledikleri bu ürünlerin genel olarak günlük yaşamlarında ve/ya da müzede gerçekleştirilen etkinlikler ile deneyimledikleri objeler olduğu belirlenmiştir. Çocukların bu objeleri hayali bir kurgu içerisinde, fantastik öğelerden ziyade dinamik imgelemlerini işe koşarak gerçek kullanım amaçlarına uygun, tarihsel bağlama uyumlu bir anlatı içerisinde sundukları görülmüştür. Fakat çocukların çok fazla deneyim sahibi olmadıkları bazı objeleri imgelerken kavram değiştirdikleri, bazı yönlerden tarihsel gerçeklikten uzaklaşıp anakronik düşünme sorunlarıyla karşılaştıları sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords: