Abstract:

Saltanat süreci 31 yıl gibi, (1808-1839), uzun bir dönemi kapsamasına rağmen, II. Mahmud 19. Yüzyılın en fazla ihmal edilen Sulatanlarından bir tanesidir. Batılı tarihçiler tarafından ‘Şark Meselesi’ olarak adlandırılan 1831-1840 arasındaki tansiyonu yüksek diplomatik gelişmeler, alimler tarafından incelenirken, özellikle II. Mahmud’un diplomatik yetenekleri yeterince dikkate alınmamıştır. Bu bihaberliğin en önemli sebelerinden bir tanesi batılı alimlerin zihinlerindeki peşin hükümler ve önyargılardır. Bu tarihçilerin genel yaklaşımına göre, Mahmud ve devlet adamları bu süreçte pasif aktörlerdi ve kendi hüküm sürdükleri topraklarda meydana gelen diplomatik gelişmeleri seyretmekten başka bir şey yapmamışlardı. Dönemin Avrupalı devlet adamlarının yaklaşımlarını sergileyen bu nevi bir Oryantalist görüş Türk tarafının hikayesinin yokluğundan kaynaklanmakta ve alana hakim olmaya devam etmektedir. Ayrıca bu peşin hükümlerin sebebi, batının sadece kendi kaynaklarına dayanması nedeniyle doğu dünyasını tanımaması olarak ortaya konabilir. Bu tarz sorunlar Edward Said tarafından ortaya konan Oryantalizm şemsiyesi altında tartışılmaya devam etmektedir. Bununla birlikte bu tartışmalar kültürel tarih merkezli yürütülmektedir ve bu yüzden Oryantalizm tartışmalarına katkıda bulunmak için bu anlamda diplomatik örneklemler sunmak da faydalı olacaktır. Bu bağlamda, bu çalışma her ne kadar teorik bir çalışma olmasa da, II. Mahmud ve diplomatlarının 1834 ve 1835 yıllarındaki diplomatic mücadele hikayesinin hakikatini ortaya koymaya çalışacaktır.