Abstract:

Dağlar hem mitolojik anlatmalarda hem de semavi dinlerde kutsal kabul edilmiş ve önemli bir konuma sahip olmuştur. Dünyanın kozmik merkezi, vahyin ulaştığı yer veya tanrı ikametgâhı gibi işlevleri olduğuna inanılan dağlar özellikle yükseklikleri sebebiyle bütün toplumlarda yüceliğin sembolü olarak görülmektedir. Eski Türkler de yükseklikleri ve Gök Tanrı’ya yakınlığı dolayısıyla dağları yüce bir varlık olarak kabul etmişler ve ölen atalarını dağlara gömmüşlerdir. Atalar kültü ve dağ kültünün birleştiği bu uygulama zamanla veli kültüyle birleşerek dağ ve tepelerde bulunan türbe ve yatırları ziyaret geleneğine dönüşmüştür. Bu bağlamda çalışmada dağ kültünün farklı toplumlarda nasıl yer aldığına değinilmiş ve Türk toplumunda geçmişten günümüze dek benimsenmiş çeşitli inanç ve uygulamaların neler oldukları ve işlevleri ele alınmıştır. Anadolu’nun pek çok yerinde olduğu gibi İzmir’de de dağ ve tepelerde pek çok kutsal ziyaret yeri bulunmaktadır. Çalışmamız kapsamında İzmir’de dağ ve tepelerde bulunan kutsal ziyaret yerlerindeki inanç ve uygulamalar tespit edilmiş ve dağ kültüyle ilişkileri bağlamında incelenmiştir.

Keywords: