Özet:

Eski Türkçe dilinde yaz mevsimi anlamına gelen “yay” kökünden türeyen “yaylak/ yaylag” yani “yazlık konaklama yeri” günümüzde “yayla” kelimesine dönüşmüştür. Yayla genel olarak, dağlık, yüksek bölgelerde, kışın hayat şartları güç olduğu için boş bırakılan, yazın havası iyi ve serin olan, hayvan otlatma ve dinlenme yeri olarak tanımlanmaktadır. Yaylalar, genellikle dönemsel bir yerleşme yeri olmalarının yanı sıra başta hayvancılık, tarım gibi ekonomik faaliyetlerle birlikte dinlenme, eğlenme, doğal güzelliklerden yararlanma, rekreasyon yapma, gözlem yapma, sağlık ve eğitim gibi birçok amaç için kullanılan alanladır. Son yıllarda hızla gelişen kentleşme ve kent alanlarında bulunan yeşil alanların sayısının azalması buna ek olarak mevcut alanların niteliklerinin yetersiz olması kentliyi dinlenmek ve eğlenmek için farklı mekân alternatifleri arayışına sokmuştur.  Tercih ve ihtiyaçlardaki bu değişim yayla turizmini ön plana çıkararak geleneksel yaylacılığı yakından etkilemiş ve buna bağlı olarak yayla turizmi faaliyetlerinde önemli gelişmeler oluşturmuştur. Yayla turizminin yapıldığı yaylalar doğal tabiat zenginliği içeren, ekolojik zenginliğin yanı sıra folklorik zenginliğe sahip narin alanlar oldukları için koruma-kullanma dengesi oldukça önemlidir. Ülkemizde geleneksel yaylacılık faaliyetlerinin devam ettiği yerler arasında Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunan Trabzon ili önemli bir alan teşkil etmektedir. Trabzon’da Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ilan edilen altı adet turizm merkezi yanında yayla turizmine hizmet eden birçok yayla bulunmaktadır. Ancak yapılan çalışmalar doğrultusunda, bazı yaylalar daha çok tercih edilip, bu dönemlerde koruma-kullanma dengesinin aşıldığı tespit edilmiştir. Oluşan bu tahribat sonucu hem doğa hem de yerel halk zarar görmektedir. Yapılan bu çalışmanın amacı Trabzon ilimizde tercih edilen popüler yayların kullanıcılar tarafından neden tercih edildiğini saptayarak yayla turizm potansiyeli bulunan diğer yaylar için öneriler geliştirmektir. Böylece yayla turizm ihtiyacını birkaç yaylada giderilmesini engellemek bu sayede artan ihtiyaca cevap verirken hem doğayı korumak hem de diğer yaylarda yaşayan yerel halkın kalkınmasını teşvik etmektir.

Anahtar Kelimeler: