Abstract:

Sovyetler Birliği kurulduğu ilk günden itibaren propaganda faaliyetlerinde milliyetçilik söylemlerinden uzak durmayı tercih etmişti. Hatta kimi zaman milliyetçilik söylemleri ile yönetime karşı muhalefette bulunanlar şiddetle cezalandırılmıştı. Bu süreç Nazi Almanyası'nın 1941 yılındaki Sovyetler Birliği'ni işgaline kadar sürmüştü. İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın Sovyetler Birliği'ni işgale başlamasından sonra ülke genelinde seferberlik ilan edilmişti. Bu süreçte Sovyet propagandası, Rus halkını Alman ordularına karşı harekete geçirebilmek için milliyetçilik söylemlerinden yararlanma yoluna gitmişti. Bu çalışmada Sovyet propagandasının İkinci Dünya Savaşı'nda milliyetçilik söylemlerini nasıl ve ne yönde kullandığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla All World Wars sitesi tarafından belirlenen milliyetçilik söylemleri içeren Sovyet propaganda posterleri nitel araştırma yöntemleri içerisinde bulunan göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada propaganda posterleri ABD'li dilbilimci Charles Sanders Peirce'in göstergebilim kavramları üzerinden analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda, propaganda posterlerinde Rus tarihi şahsiyetlerinin görselleri kullanılarak ve sözlerine atıfta bulunularak Rus halkının savaşçı bir toplum olduğu düşüncesinin inşa edilmesi amaçlandığı görülmüştür. Aynı zamanda posterlerde geçmişteki Rus zaferleri hatırlatılarak, Sovyet askerlerinin de aynı zaferi tekrar kazanacağı mesajı verilmeye çalışılmıştır. 

Keywords: