Özet:

Bu çalışmada organizmada birçok komplikasyona neden olabilen metotreksat uygulamasının ratlarda serum, karaciğer ve böbrek dimetilarginin dimetilaminohidrolaz, asimetrik dimetilarginin ve indüklenebilir nitrik oksit sentaz düzeylerine etkisinin araştırılması amaçlandı. Bu amaçla 10-12 haftalık 250-300 g ağırlığında 20 adet Sprague Dawley ırkı erkek rat kullanıldı. Ratlar kontrol grubu ve metotreksat grubu olarak ikiye ayrıldı. Kontrol grubuna uygulama yapılmadı. Metotreksat grubuna tek doz 20 mg/kg/ intraperitoneal metotreksat uygulaması yapıldı. Onuncu günün sonunda ratlar dekapite edildi. Serumdan aspartat aminotransferaz, alkalen fosfataz, alanin aminotransferaz, üre, kreatinin düzeyleri; karaciğer, böbrek ve serumda dimetilarginin dimetilaminohidrolaz, asimetrik dimetilarginin ve indüklenebilir nitrik oksit sentaz ile malondialdehit düzeyleri belirlendi. Metotreksat uygulanan grupta serum aspartat aminotransferaz (P<0.05), alkalen fosfataz, alanin aminotransferaz (P<0.01), üre ve kreatinin düzeylerindeki artış (P<0.05) ile serum (P<0.01), karaciğer ve böbrek malondialdehit düzeylerindeki artış (P<0.05) istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Metotreksat grubunda serum, karaciğer ve böbrek asimetrik dimetilarginin ve dimetilarginin dimetilaminohidrolaz-1 düzeyleri arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmazken (P>0.05), serum (P<0.05), karaciğer ve böbrek indüklenebilir nitrik oksit sentaz düzeylerindeki artış (P<0.01) istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Sonuç olarak metotreksatın neden olduğu karaciğer ve böbrek hasarında nitrik oksit sentaz üzerinde inhibe edici etkisi olan asimetrik dimetilarginin ve asimetrik dimetilargininin metabolizmasın da önemli etki gösteren dimetilarginin dimetilaminohidrolaz-1 düzeyleri ile ilgili anlamlı bir fark gözlenmedi.

Anahtar Kelimeler: