Özet:

Geçmişten bu yana birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olmasının tabi bir sonucu olarak Anadolu’da resmi dil olan Türk.enin haricinde birçok dil konuşulmaktadır. Bu dillerden biri, çoğunluğu XIX. yüzyılın ilk çeyreğinde gruplar halinde Çukurova’ya göç etmiş Araplar tarafından konuşulmakta olan Arapçadır. Mersin’in Tarsus ilçesinde yaşayan Arapları genel olarak ü. grupta toplayabiliriz. İlk grup, genelde Adana-Mersin karayolunun güneyinden Akdeniz sahillerine kadar olan bölgede yaşamlarını idâme ettiren ve bölgede Arapça konuşan gruplar içerisinde çoğunluğu teşkil eden Alevi Araplardır. Diğer gruplar, Alevi Araplar dışında geçmişte kendilerine has lehçeleri olduğu belirtilen Sünn. ve Hristiyan Araplardan oluşmaktadır. Alevi Araplar, kendi aralarında Arapça konuşmaları ve dini eğitimlerini s.zlü olarak Arapça yapmaları gibi sebeplerden dolayı kendi dillerini büyük .l.üde muhafaza edebilmişlerdir. Sünn. ve Hristiyan Araplarda ise dili anlama ve konuşmaya yönelik Alevi Araplara benzer bir durum söz konusu değildir. Bu çalışmada, yarı yapılandırılmış g.rüşme tekniği kullanılarak Mersin’in Tarsus ilçesinde konuşulan Arap diyalekti, Arap dili lehçelerinin sınıflandırılmasında önemli bir rol oynayan zamir ve fiil çekimleri y.nünden ele alınmıştır. Neticede, günümüzde Tarsus Arapları tarafından temelde Çukurova’ya göç ettikleri bölge olan Suriye-Lazkiye bölgesi lehçesinin konuşulduğu g.rülmüştür. Diller arası etkileşim sonucu süre. içerisinde sesbilim ve biçimbilim açısından Türk.eye .zgü bazı unsurlar lehçeye dâhil olmuş ve yerleşik Suriye lehçesinin alt kolu olarak içerisinde Türk.eye .zgü unsurlar barındıran Suriye lehçesinin Tarsus ağzı inşa edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: