Özet:

Bu çalışmanın amacı; 2004 ile 2011 yıllarının karşılaştırılması yoluyla, Türkiye’de 2. Düzey İstatistiki Bölge Birimleri (DİBB-2) itibarıyla tarım sektöründeki beşeri sermayenin eğitim durumundaki değişimin bölgelerdeki işgücü verimliliğine etkilerinin başta iç göç olmak üzere belirli etkenler göz önünde bulundurularak açıklanmasıdır. Çalışmadaki bulgular da göstermektedir ki, Türkiye’de tarımda işgücü verimliliğinin bir göstergesi olarak bölgeler, çalışan başına tarımsal gayrisafi katma değer (GSKD) ile ortalama eğitim düzeyleri açısından, dört kümeye ayrılmaktadır. Birinci küme, tarımda çalışan başına GSKD’si Türkiye ortalamasının üzerinde olup tarım istihdamının ortalama eğitim süresi Türkiye ortalamasının altında olan bölgelerden, ikinci küme çalışan başına GSKD’si ve tarım istihdamının ortalama eğitim süresi Türkiye ortalamasının üstünde olan, üçüncü kümeyi oluşturan bölgeler çalışan başına GSKD’si ve tarım istihdamının ortalama eğitim süresi Türkiye ortalamasının altında olan bölgelerden, dördüncü küme ise çalışan başına GSKD’si Türkiye ortalamasının altında olup tarım istihdamının ortalama eğitim süresi Türkiye ortalamasının üstünde olan bölgelerden oluşmaktadır. 2004 yılından 2011 yılına kadar bu kümeler arasında hareket ederek durumunda değişiklik yaşanan bölgeler bulunmaktadır. Söz konusu değişiklikler göz önüne alındığında, tarımsal işgücü verimliliğindeki değişim ile tarım istihdamının ortalama eğitim süresindeki değişim arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Ayrıca, tarım istihdamındaki değişim ile çalışma çağındakilerin net göç durumu arasında orta düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu gözlenmiştir

Anahtar Kelimeler: