Özet:

İslâm âleminde hayatı eserleri ve özellikle de verdiği fetvalarıyla tanınmış olan İbn Teymiyye, (ö. 728/1328) yaşadığı dönemden günümüze kadar, üzerinde tartışmaların yaşandığı ve farklı görüşlerinden dolayı birçok sıkıntıya maruz kalan bir şahsiyettir. Kuvvetli hafızası ve ilmî, ilim ehlini ve halktan kitleleri etkilemeye başarmıştır. O, inandığı değerler ve kabul ettiği mutlak doğruların uygulanması için toplumda Kur’an ve Hadise mugayir gördüğü şeylere müdahale eder ve düzeltmeye çalışırdı, bunun için yazmış olduğu el- Akîdetü’l-Vâsıtiyye adlı eserindeki itikadî görüşleri sebebiyle, âlimler arasında ciddi münakaşaların yaşanmasına sebep olmuştur. Allah’ın yaratıklarına duyulan sevgi ve saygıda ölçüyü kaçıranlar, peygamberlere ve sâlih kimselere saygıda ifrat edenler ve rab konumuna getirenler mülhid olmuşlardır diyerek, Peygamber’in ve onun getirmiş olduğu Kur’an’dan yüz çevirenler ahirette pişman olacaklardır diyerek, Ehli Sünnet inancı çerçevesinde, tenkitlerini sapık fırkalara, vahdeti vücud akımına, hulûl fikrinde olanlara, felsefecilere yoğunlaştırmış, bid’atlere, aşırılığa, hurafelere savaş açmıştır. Bid‘at ehlini İslam’ın özüne dönmeye davet etmiş, hayatını İslam’a, hizmete ve ilme adamış, ibadet ve amel-i salih yoluyla, ahlakî faziletleri elde ederek dünya-ahiret saadetini temin etmeyi amaçlamıştır. Ehl-i hadis ekolüne mensup olan İbn Teymiyye, dönemindeki birçok kişi ve ekollere tenkitler yapmıştır. İlmi çalışmalarında tevhîd akidesini koruyarak, tevhîd inancına muhalif görüş beyan edenleri tekfir etmekten çekinmemiştir. O, İslâm dışı medeniyetleri tenkit ederken, yaşadığı çağın siyasî ve dinî hadiselerini dikkate alarak İslamî ilimlerde müçtehit seviyesine ulaşarak geride birçok eser bırakmıştır. Hemen her dalda görüş belirtmiş, İslam dünyasına çok değerli ve özgün düşünceler sunmuş, müçtehit, Ehlisünnet âlimi, velûd bir müellif ve dava adamıdır. Çalışmamızda, İbn Teymiyye’nin Akidetü’l-Vasıtıyye’de yer alan iman konularını Ehl-i Sünnet tasavvuru ile ilgili görüşlerinin önemini, bununla ilgili ifade etmiş olduğu görüşlerini sistemli bir şekilde ele alarak, sözlerini bir arada değerlendirmekle fark edileceğinin kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler: