Özet:

Toplumsal refah politik ekonominin en temel amaçlarından birisidir. Toplumsal refah, istihdam ve büyüme rakamlarının arzu edilen seviyelerde gerçekleşmesi halinde tezahür etmektedir. Sürdürülebilir bir istihdam ve büyüme politikasının temelinde ise fiyat istikrarının sağlanması yatmaktadır. Fiyat istikrar ise merkez bankalarının birincil amacıdır. Merkez bankalarının fiyat istikrarının sağlayabilmesi ve dışsal etkenlerden etkin bir şekilde koruyabilmesinin temel şartı ise merkez bankası bağımsızlığıdır. Merkez bankası bağımsızlığına yönelik tartışmalar kurumun saygınlığına ve itibarına gölge düşürdüğü gibi toplumsal refahı da etkileyebilmektedir. Özellikle fiyat istikrarsızlığına bağlı olarak yaşana makroekonomik dengesizlikler toplum ile merkez bankasını dolaylı olarak karşı karşıya getirmektedir. Toplum, fiyat istikrarsızlığına bağlı olarak ortaya çıkan dengesizlikten sorumlu olarak siyasi otoriteyi görmektedir. Toplumun siyasi otorite ile karşı karşıya gelmesi neticesinde siyasi otorite merkez bankasının amaç ve araç bağımsızlığı üzerinde bir baskı mekanizması kurma ihtiyacı hissetmektedir. İşte bu noktada, bu çalışmanın çıkış noktası, demografik yapıların, gelir düzeylerinin ve siyasal tercihlerin merkez bankası bağımsızlığına bakış açılarını kantitatif bir yöntemle ortaya koymaktır. Bu kapsamda yapılan çalışma araştırma neticesinde siyasal tercihler ile merkez bankası başkanının istifası/görev alınması arasında anlamlı bir ilişki olduğu, siyasal ve gelir düzeyleri ile merkez bankası bağımsızlığı algısı arasında anlamlı bir ilişki olduğu, siyasal tercihler ile enflasyon beklentileri arasında anlamlı bir ilişki olduğu, tüm gelir düzeylerinin benzer enflasyon beklentilerine sahip olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: